Život Konstantina Velikog: Bitka kod Milvijskog mosta i uspostavljanje vlasti

Konstantin I Veliki, 13. juna 313. godine proglasio je u Nikomediji Milanski edikt, uredbu kojom je u Rimsko carstvo uvedena vjerska ravnopravnost i onemogućen progon hrišćana

Konstantin I Veliki (puno ime: Flavije Valerije Konstantin; lat. Flavius Valerius Constantinus) je bio je rimski car od 306. do 337. godine i predstavlja jednu od ključnih ličnosti u istoriji Evrope i hrišćanstva. Sproveo je čitav niz važnih administrativnih i vojnih reformi koje su osnažile Rimsko carstvo, uzdrmano velikom krizom 3. vijeka. Njegova uloga u daljoj istoriji Evrope bila je presudna — kao prvi rimski (romejski) vladar koji je prigrlio hrišćanstvo, do tada vjeru progonjene manjine, Konstantin je pokrenuo hristijanizaciju Carstva, čime je, uz osnivanje Konstantinopolja, postavio temelje budućem Vizantijskom carstvu. Kao prvi hrišćanski car, veliki dobrotvor i ktitor hrišćanske crkve, Konstantin je nakon smrti bio kanonizovan. U pravoslavnim crkvama poštuje se kao svetac i ravnoapostolni car.

AVGUST BRITANIJE, GALIJE I HISPANIJE

Konstancije je svakako bio svjestan opasnosti u kojoj se nalazio njegov sin. Osim toga, sva djeca koju je imao sa svojom zakonitom ženom Teodorom nisu doživjela pubertet, a njegovo zdravlje je bilo sve slabije, tako da su sve njegove nade u vezi sa svojim disnastičkim naslednikom bile položene u Konstantina, koji je kao cezarev sin bio pripreman za ulogu cara, bio je odličan i vješt vojnik i uživao je ugled među vojnicima. Zato je, umjesto da se preseli u zapadnu prijestonicu Milano (Galerije se preselio u istočnu, Nikomediju), ostao u Triru gdje se osjećao sigurnijim — bio je popularan u sjeverozapadnim provincijama, tako da je samo svojim posjedima u Galiji i Britaniji dodao i Hispaniju kako bi obilježio svoj status zapadnog avgusta.

Izgovarajući se svojim slabim zdravljem, zatražio je više puta od Galerija da mu pošalje sina. Međutim, avgust Galerije je stalno odlagao ispunjenje zahtjeva svog savladara. Posle stalnih Konstancijevih zahtjeva da dozvoli Konstantinu da ode, Galerije je popustio i izdao Konstantinu pečat i pismeno odobrenje, tako da se Konstantin konačno u ljeto 305. najzad pridružio ocu.

Tokom te godine koju je proveo sa ocem, Konstantin je imao prilike da vidi drugačiji vid vladavine od onog na koji je bio naviknut na istočnom dvoru. Konstancije je uveo mnoge političke, vojne, administrativne, ekonomske i kulturne reforme u svom dijelu carstva, ali je to uradio na blaži i manje autokrativan način, nego što se to radilo u istočnom dijelu carstva, koji je donio bolji život njegovim podanicima. Svi izvori, bilo paganski bilo hrišćanski, savremeni i kasniji, slažu se da je Konstancije Hlor bio pravedan i blag vladar koji je izražavao iskrenu brigu za svoje podanike.

Konstancije Hlor je umro u Eburakumu (današnjem Jorku) 25. jula 306. godine. Istog dana, okupljeni vojnici (navodno pod vođstvom kralja Alemana, Kroka) izvikali za novog avgusta sina pokojnog cara. Konstantin je napravio tradicionalni gest odbijanja, međutim, to je bila samo gluma: i tada, kao i kasnije, Konstantin je bio čvrsto ubijeđen da je Konstancije njega proglasio svojim pravim i jedinim nasljednikom i da ga je imenovao avgustom Hispanije, Britanije i Galije.

Konstantin je veoma dobro znao da mu je bila potrebna široka podrška naroda kako bi se održao na vlasti. Stoga je jedan od prvih Konstantinovih poteza bio da povuče sve nepopularne mjere protiv hrišćana, okonča sa progonima na svojim teritorijama i vrati im njihova prava i imovinu. Bio je to mudro odigrani politički potez: Konstantin je ovim aktom potvrdio svoj suverenitet na teritoriji kojom je on upravljao i nezavisnost od svojih savladara. Takođe se pokazao i kao zaštitnik hrišćana, i to ne samo na svojoj teritoriji, već najvjerovatnije i onih hrišćana koji su živjeli na teritorijama carstva pod upravom njegovih savladara.

Iako je legitimitet njegovog carskog položaja bio više nego očigledan, Konstantin je ipak odmah preduzeo mjere kako bi i zvanično potvrdio svoj položaj i dobio potvrdu od ostalih careva. S tim ciljem i prema vladajućim običajima uputio je Galeriju, kao najstarijem članu kolegijuma, svoju bistu ukrašenu lovorovim vijencem, nazivajući sebe avgustom i Galerijevim savladarom. Galerije je bio toliko bijesan da je skoro spalio i bistu i glasnika koji ju je donio. Ipak, njegovi savjetnici su ga ubijedili da se uzdrži bilo kakvih naglih i nasilnih reakcija upozorivši ga da su vojnici istočnog carstva bili veoma nezadovoljni što je Konstantin bio isključen iz Druge tetrarhije, i da bi u nekom eventualnom građanskom ratu vrlo lako mogli preći na Konstantinovu stranu. Takođe, Konstantin je kontrolisao Konstancijeve teritorije, ponašao se kao avgust, a takođe je tvrdio da je po svim pravilima zvanje avgusta dobio od svog oca.

S druge strane, sam Galerije osjećao se vreoma nesigurno na sopstvenim teritorijama zbog novih poreskih mjera koje upravo uvodio. Bilo mu je jasno da je Konstantina u tom momentu bilo nemoguće ukloniti, tako da nije imao druge nego da ga prihvati kao cara. Ipak, uradio je to na način na koji je naglasio da je ipak on u dominantnoj poziciji: prihvatio je bistu i priznao Konstantinu pravo na prijesto, međutim, poslao mu je purpurni ogrtač kao znak da je on, Galerije, a ne Konstancije, bio taj koji je dao Konstantinu carski položaj, međutim, pod jednim uslovom: Galerije ga je prihvatio samo kao cezara zapada, a ne avgusta. Za novog avgusta proglasio je Severa, kome je Konstantin bio direktno podređen.

Konstantin je mudro prihvatio mjesto cezara čime je otklonio bilo kakvu sumnju u legitiman način svog dolaska na prijesto. Zadržao je sigurnu vlast nad teritorijama svog oca: Galijom, Britanijom i Hispanijom.

Iako se Konstantin odmah na početku vlade prikazao kao zaštitnik hrišćana, na novcu koji je kovao u kovnicama na svojoj teritoriji (Trir, London i Arl) ipak je i dalje slavio paganske bogove. Bez obzira na to, on je, kao i njegovi prethodnici Galen, Klaudije Gotski i Konstancije, mislio da je tolerancija prema hrišćanima donosila više koristi carstvu i društvu od njihovog progona. Vjerovatno je prije progona, Konstantin upoznao mnoge hrišćane u vojsci. Takođe je, najvjerovatnije, prisustvovao Laktancijevim predavanjima u Nikomediji i zaključio da je on podjednako dobar predavač bilo da govori o filozofiji i retorici stare antike, bilo da govori o hrišćanskom učenju. U neku ruku, vjerovatno se i identifikovao sa progonjenima jer je i sam bio na neki način progonjen. Hrišćani su se slobodno kretali po njegovom carstvu i dvoru, i mogli su mu služiti bez straha. Međutim, malo je vjerovatno da je u tom trenutku Konstantin zaista mario za hrišćanstvo niti da je mnogo znao o njemu. Tolerancija prema hrišćanstvu je bila više inspirisana željom da se ogradi od Galerija i njegovih sljedbenika, i to je bio jedan od načina da to postigne.

Maksencije, Maksimijanov sin, iskoristio je priliku i podigao pobunu u Rimu u kojem je već vladalo veliko neraspoloženje zbog Galerijevih promjena u poreskom sistemu kojim su građani Rima po prvi put u istoriji bili oporezovani i raspuštanja pretorijanske garde. Ostaci pretorijanske garde koji su ostali u Rimu su uz podršku rimske svjetine i razvlašćenog senata, 28. oktobra 306. izvikali Maksencija za cara.

Kao i Konstantin, i Maksencije je od svog tasta Galerija zatražio da ga prihvati za cezara. Međutim, Galerije je mrzio Maksencija, i smatrao ga nedostojnim carskog purpura. Osim toga, dok je Konstantin popunio prazno mjesto u Drugoj tetrarhiji, Maksencije je želio da ukloni vladajućeg avgusta, ili da uspostavi peto mjesto u carskom kolegijumu, što je Galeriju bilo prosto neprihvatljivo jer se time remetila ravnoteža tetrarhije. Iako je Maksencije bio mnogo skromniji od Konstantina proglasivši se samo princepsom, Galerije ga je odbio.

Maksencije se i pored toga održao kao vladar Italije i Afrike i početkom 307. je uzeo titulu avgusta. Galerije je odmah poslao Severa da uguši Maksencijevu pobunu, te je ovaj krenuo ka Rimu iz Milana negdje pred kraj 307. godine. Maksencije je, pred ovom opasnošću pozvao svog oca u pomoć, poslavši mu purpurni ogrtač i ponudivši mu mjesto avgusta, što je ovaj rado prihvatio, s obzirom da nikad nije bio zadovoljan time što je bio prisiljen da napusti mjesto avgusta nekoliko godina ranije. Kad je Sever stigao pred Rim, Maksencije je podmitio njegove vojnike koji su potom prebjegli na Maksencijevu stranu. Pošto se radilo o vojnicima koji su nekada služili Maksimijana, nije ih trebalo previše nagovarati. Sever je bio prinuđen da pobjegne u Ravenu, a Maksimijan je opsjeo grad. Nakon izvjesnog vremena, Maksimijan je ponudio uslove za predaju, i Sever ih je prihvatio u zamjenu za svoj život. Maksimijan ga je odveo u Rim kao taoca, gdje je nešto kasnije ipak bio i pogubljen.

Galerije je tokom zime i proljeća 306. i 307. bio zauzet borbama sa Sarmatima na obalama Dunava, ali na vijesti o Severovoj propasti, u jesen 307. odmah je krenuo u Rim da lično ukloni Maksencija i Maksimijana. Ovoj dvojici je bilo jasno da moraju da se pripreme za dolazak bijesnog Galerija, te su naredili da se udvostruči visina Aurelijanovog zida koji se pružao oko grada u dužini od 18 kilometara. Osim pripreme grada za odbranu, ocu i sinu je bilo jasno da pod hitno moraju naći saveznika koji bi bio sposoban da parira istočnorimskom avgustu. Dok je Maksencije vodio radove na utvrđivanju grada, Maksimijan je krenuo na put ka Galiji ne bi li nagovorio Konstantina da im pomogne. Do sastanka između bivšeg avgusta i mladog cezara došlo je u Triru, u Konstantinovoj vladarskoj rezidenciji. Maksimin je predložio Konstantinu savezništvo ponudivši mu ruku svoje ćerke, Fauste. S obzirom da je relativno skoro ostao udovac, Konstantin je rado prihvatio carsku kćer za suprugu, međutim, takođe je insistirao da Maksimijan, koji je svojevremeno i njegovog oca, Konstancija, obavio purpurom, zvanično proglasi i njega avgustom, tako da je u septembru 307. obavljena dvostruka ceremonija — Konstantinovo proglašenje za avgusta i njegovo vjenčanje sa Faustom. Međutim, Konstantin, iako je rado prihvatio carsku kćer za suprugu i titulu avgusta, nije imao namjeru da u zamjenu ponudi bilo šta više od političkog priznanja i vojne neutralnosti.

U septembru 307. godine Galerije je ušao u Italiju i odmah se uputio ka Rimu. Dok se Galerije približavao Vječnom gradu, Maksencije je pogubio Severa. Međutim, Galerijeva vojska, iako mnogobrojna, nije mogla da opkoli cijeli grad i izvede uspješnu opsadu. Stoga se Galerije ulogorio na Tibru i počeo da prijeti Senatu i građanima totalnim uništenjem grada, ali su Rimljani odoljeli njegovim prijetnjama i ostali lojalni Maksenciju. Grad je bio dobro zaštićen snažnim Aurelijanovim zidom, pa je Galerije pokušao da pregovara, međutim, Maksencije, da li sluteći prevaru, ili znajući da je Galerije slab, odbio je njegovu ponudu i krenuo da podmićuje vojnike svog tasta.

Nekoliko Galerijevih legija je tad dezertiralo, a istočnorimski avgust je bio na pragu potpunog neuspjeha. Međutim, uspio je nekako da sačuva lojalnost svojih trupa i da se povuče iz Italije dozvolivši svojim vojnicima da pljačkaju i uništavaju gradove i polja na svom putu, dok je Maksencije nastavio da čvrsto drži pod svojom kontrolom Afriku i Italiju.

Konstantin je za to vrijeme objavljivao na sva zvona svoju novu titulu avgusta i počeo je da kuje novac na kojima je prikazivao Herkulije kao svoje saveznike, ali je odbio da na Maksimijanov zahtjev napadne Galerijevu vojsku u povlačenju. Još jednom se pokazao kao veoma mudar političar — priznao je Herkulije uzurpatore na zapadu, ali i Jovijance na istoku, a vojno se držao po strani u tom sukobu i nijednoj dinastiji nije pružio vojnu podršku. Svoju vojsku je upotrijebio protiv germanskih plemena na Rajni kako bi održao mir u svojim provincijama. Tokom 308. godine, napao je teritoriju Brukterija i započeo gradnju mosta na Rajni kod Kelna. Dvije godine kasnije, 310. borio se protiv Franaka u sjevernim dijelovima Rajne. Kad nije ratovao, posvećivao se izgradnji i rekonstrukciji gradova, unapređenju ekonomije, i podsticanju umjetnosti u Galiji. Dok su ostali akteri samo radili na štetu svojoj vlasti, Konstantin je utvrđivao svoj ugled i popularnost u narodu na sjeverozapadu carstva.

SPORAZUM IZ KARNUNTUMA

S obzirom da je sistem tetrarhije bio u rasulu — u jednom momentu bilo je šest careva — Galeriju je bilo jasno da je morao nešto da preduzme. Stoga je odlučio da potraži savjet od svog poočima Jovijanca, penzionisanog Dioklecijana koji je do tog trenutka bezbrižno sadio kupus u svojoj palati u Splitu. U jesen 308. u Karnuntumu u Panoniji (blizu današnjeg Beča) sastali su se Galerije i Dioklecijan.  I Maksimijan je takođe došao u Karnuntum gdje je izgleda pokušao da nagovori Dioklecijana da se njih dvojica opet proglase za avguste. Ali Dioklecijan izgleda nije imao namjeru da se vraća iz penzije te je zajedno sa Galerijem naterao Maksimijana na povlačenje sa vlasti.

Galerije i Dioklecijan odlučili su da imenuju novog avgusta kako bi povratili ravnotežu carskom kolegijumu. Za novog avgusta Zapada bio je proglašen Galerijev ilirski vojskovođa i vojni drug, Gaj Valerije Licinijan Licinije (308—324), 11. novembra 308. godine. Galerije je ostao istočni avgust i preselio je svoj dvor u Solun; Maksimin Daja je ostao istočni cezar koji je obično boravio u Antiohiji ili Cezareji Maritimi. Licinije, kao zapadni avgust, uspostavio je prijestonicu u Sirmiju, dok je Konstantin ostao cezar na zapadu sa sjedištem u Triru. Maksimijan je pristao da se opet povuče i vratio se u Galiju, dok su Maksencije i Aleksandar bili proglašeni uzurpatorima.

Sporazum iz Karnuntuma je ponovo uspostavio carsku tetrarhiju, i Konstantin je bio njen punopravni član. Tokom sljedeće dvije godine, Druga tetrarhija je postigla izvjesne vojne uspjehe: Konstantin je završio most na Rajni i uspješno ratovao protiv Franaka (309—310), Licinije je odmah počeo da sprema pohod protiv Maksencija za sljedeću, 309. godinu.

Međutim, oba cezara su bila nezadovoljna ishodom sastanka u Karnuntumu. Konstantin je očekivao da će mu konačno biti priznata titula avgusta, što se nije dogodilo. Iako je 306. godine skromno prihvatio nižu titulu cezara, ovaj put nije bio spreman da to ponovi, tako da iako su ga ostali tetrarsi tretirali kao cezara, on je nastavio da se na svojoj teritoriji i na svom novcu prikazuje kao avgust. Drugom cezaru, Maksiminu II Daji, se nije dopalo Licinijevo momentalno uzdizanje na rang avgusta jer je smatrao da on ima mnogo više prava na tu titulu. Galerije je pokušao da urazumi svog sestrića, međutim, kad nije uspio, 309. godine izmislio je novu titulu avgustovog sina (filii augustorum) i dodelio je i Maksiminu i Konstantinu.

Ni taj potez nije bio naročito uspješan. Maksimin je isprva prihvatio  titulu, međutim, 1. maja 310. godine, njegova vojska ga je izvikala za avgusta i a on je potpuno usvojio tu titulu. Galerije je tada popustio i priznao ostala tri tetrarha kao avguste, što je počelo ozbiljno da drma temelje Dioklecijanove tetrarhije jer je svaki car na svojoj teritoriji praktično vladao potpuno nezavisno od ostalih.

NOVA CARSKA DINASTIJA

S druge strane, ozbiljne razlike u pristupu religioznom pitanju takođe su ozbiljno ugrožavale Drugu tetrarhiju. Galerije, zajedno sa Licinijem i Maksiminom ponovo je oživljavao paganizam i progon hrišćana. Iako je i dalje gradio hramove i prinosio žrtve olimpijskim bogovima, Konstantin je sljedio vjersku politiku svog oca i odbio je odlučno da progoni i muči hrišćane u svom zapadnom dijelu carstva. Dozvolio je povrat imovine crkvi i javno ispovijedanje vjere u svojim provincijama.

Smrt tri preostala člana prvog carskog kolegijuma koje su se desile između 310. i 311. prouzrokovale su konačnu propast paganske tetrarhije Herkulija i Jovijana, i otvorile su put novoj hrišćanskoj carskoj dinastiji čiji je osnivač bio Konstantin.

Sa političkim i religioznim podjelama unutar Druge tetrarhije, Konstantin više nije osjećao potrebu da podržava političku i vjersku ideologiju tetrarhije. U svojim prvim godinama vladavine, Konstantin je na novcu štampao simbol Marsa, svog boga zaštitnika, međutim, od 310. na Konstantinovom novcu se pojavljuje Nepobjedivo Sunce, koje Konstantin slavi kao svog pratioca i zaštitnika (SOLI INVICTI COMITI).

Ova promjena imala je višestruke prednosti — pošto je Sunce bilo zaštitnik njegovog oca, ovo je bio samo još jedan od načina da se potvrdi legitimitet svog položaja kao Konstancijevog legitimnog nasljednika.

Galerije je malo prije svoje smrti, 30. aprila 311., izdao neobičan edikt o vjerskoj toleranciji u svoje ime i u ime svojih savladara. Ovaj čin je objasnio time da je progon imao za cilj da natjera hrišćane da ponovo obožavaju drevna božanstva svojih predaka, ali da taj cilj nije ostvaren, štaviše, jedino što je postignuto bilo je da prestanu da obožavaju bilo koje bogove, uključujući i svog, hrišćanskog. Stoga carevi objavljuju kraj progona i pozivaju hrišćane da ponovo obožavaju svog boga i da se njemu mole za dobrobit careva i carstva. Ovim ediktom pušteni su na slobodu svi hrišćani širom istočnog dijela carstva.

Galerijeva smrt je 311. godine dovela do nove preraspodjele snaga. U zimu 311. i 312. Konstantin je sklopio savez sa Licinijem, vladarem Podunavlja i Balkana, ponudivši mu svoju sestru Konstanciju za ženu. Konstantin je to uradio kako bi obezbijedio miran i siguran put svojoj majci i sinu sa istoka u Trir, međutim, Maksimin Daja je protumačio ovaj pakt kao direktnu prijetnju njemu, te je poslao izaslanike u Rim i sklopio vojni savez sa Maksencijem protiv Konstantina i Licinija. Sledećih 18 mjeseci, Konstantin i Maksencije će se boriti za prevlast na Zapadu, a Licinije i Maksimin za prevlast na Istoku.

Maksencije je imao kod Verone stacioniranu vojsku jer je očekivao Licinijev napad iz Panonije, međutim, Konstantin je pretekao Licinija i sa nevelikom vojskom od oko 40.000 vojnika prešao Alpe početkom 312. godine. Ovaj potez je bio političke prirode: Konstantin nije smio da dozvoli da Licinije pobedi Maksencija, jer time bi bile ozbiljno ugrožene njegove šanse da jednog dana vlada carstvom sam.

Maksencije se, na vijesti o neuspjehu svoje vojske na sjeveru, zatvorio unutar rimskih bedema. I dok se Konstantin lagano kretao ka Rimu, Maksencije je izgubio i ono malo podrške koju je imao.

Stari Milvijski most na Tibru, sjeverno od Rima, srušen je kako bi se nastupajućoj vojsci otežao pristup. Međutim, kad je Konstantin stigao i ulogorio se podno rimskih bedema, Rimljani su se pobunili protiv Maksencija i proglasili Konstantina nepobjedivim. Maksencije, svjestan posljedica dugotrajne opsade, upustio se u otvorenu bitku sa malobrojnijom Konstantinovom vojskom. Izgradio je pontonski most od čamaca preko koga je uspio da iz grada izvuče svoju porodicu. Potom je potražio odgovor u Sibilskim knjigama, gdje je našao prilično dvosmisleno proročanstvo koje je govorilo da će tog dana, 28. oktobra 312. godine, neprijatelj Rima umrijeti. Shvativši da je neprijatelj Rima zapravo Konstantin i da mu je pobjeda suđena, Maksencije je samouvjereno podigao vojsku, prešao Tibar i krenuo u susret Konstantinu.

Konstantinov slavoluk, Rim

BITKA KOD MILVIJSKOG MOSTA

Bitka kod Milvijskog mosta je bila kratka. Već prilikom prvog ozbiljnijeg sukoba, Maksencijeva vojska se dala u bezglavo bježanje i pontonski most je popustio pod teretom njihovog haotičnog prelaska rijeke. Među mnogima koji su tom prilikom pali u rijeku i udavili se pod težinom oklopa, bio je i sam Maksencije.

Osim vojne pobjede, Konstantin je doživio još jedno iskustvo. Na putu ka Rimu prije bitke kod Milvijskog mosta, doživio je mistično iskustvo nakon koga se definitivno opredijelio za hrišćansku vjeru. O ovom događaju nam priča Laktancije, čiji je spis “O smrti progonitelja” nastao već oko 317/8. god. Sličnu verziju nalazimo i kod Konstantinovog biografa, episkopa Evsevija Cezarejskog, koji je carevu biografiju sastavio nešto poslije 337. Konstantin mu je lično i pod zakletvom nekoliko godina kasnije ispričao čitav događaj.

Po Evsevijevoj priči u Vita Constantini, car se molio bogu koga je poštovao i njegov otac, i narednog dana na nebu, iznad sunca, Konstantin i njegova vojska su ugledali svjetlosni krst sa natpisom OVIM POBJEĐUJ (grč. τουτο νικα). Car nije bio siguran u značenje vizije dok ga u snu nije posjetio Hrist i preporučio mu da napravi vojni stijeg u obliku znaka viđenog na nebu i iskoristi ga u bici. Sutradan, Konstantin je pitao hrišćane koji su s njim išli i među kojima je sigurno bio i Osije, episkop Kordube (danas Kordoba u Španiji) da mu objasne san. Rekli su mu da je zaista vidio Hrista, a da je znak koji mu je Hrist preporučio značio besmrtnost i pobjedu nad smrću. Konstantin je  naredio da se iskuje vojni stijeg sa vijencem na vrhu u kome su se nalazila spojena grčka slova Η i Ρ u vidu Hristovog monograma kojim je zamijenio rimske stijegove. Ovaj stijeg je uskoro dobio ime laborum — riječ galskog porijekla, što je bilo razumljivo s obzirom da se Konstantinova vojska iz 312. godine sastojala u velikom broju od Gala i Germana. Nakon toga, car je odlučio da sljedi boga koji mu se ukazao i okupio je oko sebe hrišćanske sveštenike od kojih je zatražio da ga upute u Hristovu vjeru.

Konstantin je ušao u Rim 29. oktobra 312. godine. Za razliku od drugih paganskih careva, odbio je da se popne na Kapitol i da prinese žrtvu Jupiteru.

Izvor: nationalgeographic.rs