Žene koje su odbranile Jugoslaviju: Od A do Ž – ovo su prave heroine NOB-a

Žene koje su se borile i ginule tokom oslobođenja od okupatora za vrijeme Drugog svjetskog rata bile su voljene i poštovane od strane saboraca i naroda

Poznate po svojoj hrabrosti, ove „dame borci” su opčinile i strane novinare, koji su priču o njima ispričali cijelom svijetu.

Tokom Narodnooslobodilačke borbe naroda Jugoslavije od jula 1941. do maja 1945. godine u redovima Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda borilo se preko 100.000 žena, od kojih je oko 25.000 poginulo.

Od oko 40.000 žena, koliko je ranjeno tokom rata, preko 3.000 su postali teški invalidi. Za narodne heroje proglašena je 91 žena, a njih 3.344 dobilo je Partizansku spomenicu 1941.

Više od 2.000 žena postale su oficiri Jugoslovenske armije. Od oko 1.700.000 Jugoslovena, koliko je stradalo tokom Drugog svetskog rata, oko 620.000 su žene, a samo u logorima ih je ubijeno više od 282.000.

Žene učesnice NOB-a su privukle pažnju ne samo domaćih, već i svjetskih medija. Tako je o njima, sa velikim poštovanjem, pisao i američki „Chicago Tribune”.

Ovaj dnevni list objavio je priču o ravnopravnosti žena u partizanskom pokretu za oslobođenje Jugoslavije pod vodstvom Komunističke partije Jugoslavije. Sasvim šokiran, američki novinar izvještavao je da su gotovo trećina trećina partizanskih boraca žene koje se bore rame uz rame sa svojim muškim drugovima, što ovu armiju uistinu čini narodnom. Ove žene su uživale i ogromno poštovanje svojih saboraca, muškaraca.

U ratu sam naučio da poštujem žene. Vidio sam mnogo muškaraca junaka ali i kukavica. Nikad u partizanima nisam video ženu – kukavicu. Muškarci moraju da idu u rat. Žene ne moraju. Njih nisu tjerali u partizane, njih su tjerali iz partizana! Momke nagovaraju da ostave svoje domove, kada je zemlja u opasnosti. Od žena se zahtjeva da ostanu u svojim domovima. Muškarac je dobrovoljac u partizanima i onda kada se odazvao tek na peti poziv. Žene dobrovoljce odbijaju i kada deset puta mole da ih prime. Znam djevojke koje su najzad primljene u partizanske redove tek kada su – prateći kolonu u kojoj su njihovi momci, ili braća – toliko odmakle od svoga sela da se više nisu mogle vratiti kućama – rekao je jednom prilikom Mirko Tepavac „Beli”, aktivista komunističke omladine u vrijeme kraljevine Jugoslavije i organizator pokreta otpora u Drugom svjetskom ratu.

O ženama borcima govorio je i Ratko Martinović, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i general-potpukovnik JNA.

Mogao sam se brzo uvjeriti da se prema ženama — drugaricama svi odnose sa poštovanjem i, naročito, da su priče o nepoštovanju rodbinskih odnosa zlonamjerne ravnogorske izmišljotine u koje mogu povjerovati samo potpuno neobavješteni. Niko se čak nije potrudio da te priče osporava, jer je život u četama, i četa u selima, pokazivao kakvi su partizani – rekao je Martinović jednom prilikom.

Spisak žena narodnih heroja Jugoslavije:

Jelisaveta Andrejević Aneta (1923-1943), za narodnog heroja proglašena 9. oktobra 1953. godine
Vera Aceva (1919-2006), Ordenom narodnog heroja odlikovana 27. novembra 1953. godine
Spasenija Cana Babović (1908-1977), Ordenom narodnog heroja odlikovana 5. jula 1952. godine
Rajka Baković (1920-1941), za narodnog heroja proglašena 24. jula 1953. godine
Olga Ban (1926-1943), za narodnog heroja proglašena 26. septembra 1973. godine
Malči Belič (1908-1943), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Anka Berus (1903-1991), Ordenom narodnog heroja odlikovana 24. jula 1953. godine
Vera Blagojević (1920-1942), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1953. godine
Persa Bosanac (1922-1943), za narodnog heroja proglašena 23. jula 1952. godine
Milka Bosnić (1928-1944), za narodnog heroja proglašena 17. maja 1974. godine
Marija Bursać (1921-1943), za narodnog heroja proglašena 15. oktobra 1943. godine
Anka Butorac (1905-1942), za narodnog heroja proglašena 14. decembra 1949. godine
Marija Vidović Abesinka (1924-1942), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Rada Vranješević (1918-1944), za narodnog heroja proglašena 5. jula 1951. godine
Đina Vrbica (1913-1943), za narodnog heroja proglašen 24. jula 1953. godine
Majda Vrhovnik (1922-1945), za narodnog heroja proglašena 5. jula 1951. godine
Milica Vučetić (1920-1944), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Milica Vučinić (1921-1943), za narodnog heroja proglašena 13. jula 1953. godine
Ljubica Gerovac (1919-1942), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Božidarka Damjanović-Marković Kika (1920-1996), Ordenom narodnog heroja odlikovana 9. oktobra 1953. godine
Nada Dimić (1923-1942), za narodnog heroja proglašena 7. jula 1951. godine
Đurđelina Đuka Dinić (1913-1943), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1945. godine
Rezeka Dragar (1913-1941), za narodnog heroja proglašena 15. jula 1952. godine
Dara Dragišić (1921-1944), za narodnog heroja proglašena 9. oktobra 1953. godine
Andreana Družina (1920-2021), Ordenom narodnog heroja odlikovana 22. jula 1953. godine
Kata Dumbović-Kovačić (1903-1941), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Ovadija Estreja Mara (1922-1944), za narodnog heroja proglašen 11. oktobra 1953. godine
Savka Javorina-Vujović (1918-2002), Ordenom narodnog heroja odlikovana 9. oktobra 1953. godine
Vida Janežić Vilma Lučka (1914-1944), za narodnog heroja proglašena 22. jula 1953. godine
Ravijojla Janković Rava (1919-1944), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Lizika Jančar Majda (1919-1943), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Olga Jovičić (1920-1942), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Vera Jocić (1923-1944), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Elpida Karamandi (1920-1942), za narodnog heroja proglašena 11. oktobra 1951. godine
Milka Kerin Pohorska (1923-1944), za narodnog heroja proglašena 21. jula 1953. godine
Slava Klavora (1921-1941), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Milanka Kljajić (1924-1943), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Dragica Končar (1915-1942), za narodnog heroja proglašena 23. jula 1952. godine
Fana Kočovska-Cvetković (1927-2004), Ordenom narodnog heroja odlikovana 9. oktobra 1953. godine
Danila Kumar (1921-1944), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Milka Kufrin (1921-2000), Ordenom narodnog heroja odlikovana 23. jula 1953. godine
Antonija Kuclar (1896-1942), za narodnog heroja proglašena 21. jula 1953. godine
Radojka Lakić (1917-1941), za narodnog heroja proglašena 8. avgusta 1945. godine
Vahida Maglajlić (1907-1943), za narodnog heroja proglašena 20. decembar 1951. godine
Zagorka Zaga Malivuk (1919-1942), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Albina Mali-Hočevar (1925-2001), Ordenom narodnog heroja odlikovana 13. septembra 1952. godine
Sonja Marinković (1916-1941), za narodnog heroja proglašena 25. oktobra 1943. godine
Danica Materić (1921-1943), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Anka Matić Grozda (1918-1944), za narodnog heroja proglašena 2. oktobra 1953. godine
Nada Matić (1924-1944), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1953. godine
Jelica Mašković Jeja (1924-1942), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Pavla Mede Katarina (1919-1943), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Danica Milosavljević (1925-2018), Ordenom narodnog heroja odlikovana 6. jula 1953. godine
Rada Miljković (1917-1942), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1953. godine
Vukica Mitrović (1912-1941), za narodnog heroja proglašena 9. maja 1945. godine
Vukosava Mićunović (1921-2016), Ordenom narodnog heroja odlikovana 10. jula 1952. godine
Vera Miščević (1925-1944), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Nada Naumović (1922-1941), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Mara Naceva (1920-2013), Ordenom narodnog heroja odlikovana 27. novembra 1953. godine
Ljubica Odadžić (1913-1942), za narodnog heroja proglašena 26. septembra 1953. godine
Dobrila Ojdanić (1919-1995), Ordenom narodnog heroja odlikovana 10. jula 1953. godine
Drinka Pavlović (1919-1943), za narodnog heroja proglašena 06. jula 1953. godine
Milica Pavlović Dara (1915-1944), za narodnog heroja proglašena 14. decembra 1949. godine
Anka Pađen (1924-1945), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Ibe Palikuća (1927-1944), za narodnog heroja proglašena 8. oktobra 1953. godine
Katarina Patrnogić (1921-1971), Ordenom narodnog heroja odlikovana 27. novembra 1953. godine
Kata Pejnović (1899-1966), za narodnog heroja proglašena 3. juna 1968. godine
Olga Petrov (1921-1942), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Smilja Pokrajac (1920-1943), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Ljubica Popović (1921-1942), za narodnog heroja proglašena 12. jula 1949. godine
Dragica Pravica (1919-1942), za narodnog heroja proglašena 8. juna 1945. godine
Nada Purić (1903-1941), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1953. godine
Jovanka Radivojević (1922-1943), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1953. godine
Lepa Radić (1925-1943), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Darinka Radović (1896 – 1943), za narodnog heroja proglašena 9. oktobra 1953. godine
Vera Radosavljević Nada (1922-1943), za narodnog heroja proglašena 5. jula 1951. godine
Anđa Ranković (1909-1942), za narodnog heroja proglašena 6. jula 1953. godine
Zorka Regancin (1921-1944), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Sofija Ristić (1900-1944), za narodnog heroja proglašena 9. oktobra 1953. godine
Mira Svetina (1915-2007), Ordenom narodnog heroja odlikovana 27. novembra 1953. godine
Silvira Tomazini (1913-1942), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Vida Tomšič (1913-1998), Ordenom narodnog heroja odlikovana 27. novembra 1953. godine
Radmila Trifunović (1919-1943), za narodnog heroja proglašena 27. novembra 1953. godine
Ivanka Trohar (1923-1944), za narodnog heroja proglašena 24. jula 1953. godine
Jelena Ćetković (1916-1943), za narodnog heroja proglašena 5. jula 1952. godine
Tončka Čeč Olga (1896-1943), za narodnog heroja proglašena 21. jula 1953. godine
Lidija Šentjurc (1911-2000), Ordenom narodnog heroja odlikovana 27. novembra 1953. godine
Majda Šilc (1923-1944), za narodnog heroja proglašena 19. juna 1945. godine
Radmila Šišković (1923-1943), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine
Mihaela Škapin (1924-1943), za narodnog heroja proglašena 4. septembra 1953. godine
Milka Šobar (1922-1943), za narodnog heroja proglašena 20. decembra 1951. godine

Izvor: yu-nostalgija.com