U Škotskoj otkriveni natpisi na “misterioznoj azbuci”
Arheolozi su u blizini grada Duna u Škotskoj otkrili kamen sa natpisima napravljenim prije 1.500 godina, koji vjerovatno otkriva bika, pelikane i drevnu intrigantnu azbuku ogam.
Poprečna ploča, pronađena na malom groblju, datira između 500. i 700. godine nove ere.
Vjeruje se da su spomenik napravili domoroci na krajnjem sjeveru Britanije u 1. milenijumu – Pikti.
Pikti su naseljavali oblasti sjeverne i istočne Škotske tokom kasne antike i ranog srednjeg vijeka. Pretpostavlja se da su bili potomci Kaledonija i drugih plemena iz željeznog doba, koje pominju rimski istoričari. Pikti ili “oslikani ljudi” su tako nazvani oko 3. vijeka nove ere kao naziv koji su Rimljani koristili da opisuju Britance sjeverno od prevlake Fort-Clyde. U 6. vijeku mnogi kraljevi Pikta su preobraćenu u hrišćanstvo.
Novootkriveno rezano kamenje koje je inače uobičajeno u sjevernoj Škotskoj, ima tri intrigantne karakteristike: zaobljen vrh, figuralne ukrase životinja i natpis napisan srednjovjekovnom azbukom pod nazivom ogam.
Kamen je vjerovatno preživio jer je ponovo korišten u mnogo kasnijim vremenima kao nadgrobna ploča, dajući istraživačima novi uvid u pismo ogam, koje se smatra jednim od najegzotičnijih alfabetskih sistema pisanja. Ogamski natpisi sastoje se od jedne do pet vodoravnih ili kosih crtica koje izlaze iz deblje osnovne linije, kao što grane izlaze iz stabla, a smatra se da su generalno služili za natpise imena bogatih ili moćnih ljudi na kamenu.
Dosad je identifikovano oko 400 ogamskih natpisa, uglavnom u Irskoj, ali novo otkriće u Old Kilmadoku je prvi primjer u centralnoj Škotskoj sa ovim misterioznim alfabetom.
“Najvažniji dio otkrića je ogamski natpis. Kada se u potpunosti otkrije, može nam reći više o jeziku koji su govorili oni koji su na vlasti na ovim prostorima, i potencijalno dodati novo, nezabilježeno ime u vremenu sa vrlo malo istorijskih izvora”, rekao je Adrian Maldonado, naučni saradnik u Nacionalnom muzeju Škotske.
Istoričarka sa Univerziteta u Glasgowu Kelly Kilpatrick, koja će se baviti prevodom pisma, rekla je da poprečne ploče “mogu da budu obilježja grobova i da se koriste za prenošenje hrišćanskih poruka laičkoj publici putem slika.”
Arheolog koji je vodio iskopavanje Murray Cook sugeriše da je kamen bio “javna statua koju je podigao bogati pokrovitelj da proslavi piktsko naslijeđe i njihovu hrišćansku vjeru. Ogam odražava uticaj irskih hrišćana.
“Ovo tumačenje potkrepljuju tri dodatna kamena koja su prethodno pronađena na groblju i imaju dva različita pisma. Mislim da to znači da su oni bili pismena i inteligentna vjerska zajednica”, rekao je Cook i dodao da je “vjerovatno postojao i manastir”.
Izvor: hr.sott.net
