Sultan koji je spasio 250.000 Jevreja: “U Maroku su svi Marokanci!”

Rijetko se ko može pohvaliti ovakvim stavom prema nacističkom režimu

Marokanski sultan Muhamed V. (1909. – 1961.) zapamćen je kao čovjek koji je osigurao marokansku nezavisnost od francuske kolonijalne vlasti, ali i onaj koji je nacističkom režimu rekao odlučno “ne”.

Kad mu je naloženo da sve Jevreje u zemlji – njih 250.000 – izruči u koncentracione logore, odgovorio je: “U Maroku su svi Marokanci”. Niti jedan marokanski Jevrej nije deportovan ni ubijen tokom Drugog svjetskog rata.

Muhamed je postao radikalniji nakon što su francuske vlasti u januaru 1944. pohapsile brojne nacionaliste. Nakon tog je 1947. održao govor u kom je naglasio marokanske veze sa arapskim svijetom, bez da spomene Francusku koja je bila njegov kolonijalni gospodar. Pronašao je efikasni način otpora tako što je odbijao potpisivati dekrete, stvarnog vladara u Maroku francuskog generala i time paralizirao vlast.

Zbog tog su 1951. Francuzi potakli plemensku pobunu protiv njega, i pod izgovorom da ga štite, opkolili vojskom njegovu palaču. U tim novim okolnostima i on je postao glasniji u svojim zahtjevima za potpunom nezavisnošću. Radi tog su ga Francuzi u avgustu 1953. deportovali na Korziku, a zatim na Madagaskar, a umjesto njega za sultana postavili Muhameda Ben Arafu. Za njegovog odsustva rasplamsao se terorizam, ali su mu ugled i popularnost porasli. Francuska vlada koja je već imala problema sa pobunom u Alžiru, dopustila mu je da se vrati u novembru 1955., a već u martu 1956. počeli su pregovori o sporazumu za punu nezavisnost.

Nakon proglašenja nezavisnosti Muhamed se 1957. proglasio kraljem, vladao je umjereno sve do maja 1960. kad je sina Ḥasana postavio za vicepremjera i prestao se aktivno baviti politikom.

Izvor: povijest.hr / pozitivno.ba