Spomenik koji je preživio propast Rima: Veličanstveni Trajanov stub
Visok je 38 metara, isklesan je u mermeru i ukrašen spiralnim frizom sa 155 brižljivo uklesanih scena
Tokom neprekidnih ratova koje je vodio između 101. i 106. godine naše ere car Trajan je okupio više desetina hiljada rimskih vojnika, prešao je Dunav preko dva najduža mosta koje je antički svijet poznavao i dva puta je porazio moćno varvarsko carstvo na njegovom brdovitom tlu, da bi ga zatim sistematski izbrisao sa karte Evrope.
Trajanov rat protiv Dačana, civilizacije koja je postojala na tlu današnje Rumunije, bio je završni čin njegove 19 godina duge vladavine. Plijen koji je donio kući bio je zapanjujući. Jedan tadašnji hroničar hvalisavo je spomenuo kako je ovaj osvajački pohod donio Rimu skoro četvrt miliona kila zlata i gotovo pola miliona kila srebra, da i ne spominjemo novu, plodnu provinciju.
Bogat plijen je promijenio izgled Rima. U čast pobjede Trajan je naredio da se izgradi forum sa prostranim trgom okruženim kolonadama, dvije biblioteke, velika javna zgrada poznata kao Bazilika Ulpija, a vjerovatno i jedan hram. Forum je bio “jedinstven pod kapom nebeskom”, kako oduševljeno reče jedan rani istoričar. “Riječima se jednostavno ne može opisati i teško da će smrtni ljudi ikada napraviti nešto slično.”
Nad forumom je dominirao kameni stub visok 38 metara, na čijem vrhu se nalazila bronzana statua osvajača. A oko stuba, slično kao u današnjim stripovima, spiralno se nižu narativni reljefi koji prikazuju pohod protiv Dačana. Na hiljade detaljno isklesanih figura Rimljana i Dačana u 155 scena marširaju, grade, ratuju, plove, šunjaju se, pregovaraju, preklinju i stradaju. Stub je dovršen 113. godine, što znači da postoji već više od 1.900 godina.
Danas turisti istežu vratove da ga osmotre dok im vodiči prepričavaju njegovu istoriju. Ali već iznad prvih nekoliko zavoja teško je razaznati okrnjene reljefe koji pripovjedaju ovu priču. Okolo su samo ruševine – prazna postolja, napukle kamene ploče, slomljeni stubovi i razbijene skulpture daju samo nagovještaj o nekada veličanstvenom Trajanovom forumu.
Trajanov stub je jedan od najosobenijih spomenika koji su preživjeli propast Rima. Klasičari već vijekovima smatraju reljefe vizuelnom istorijom ratova protiv Dačana, sa Trajanom kao herojem i dačkim kraljem Decebalom kao njegovim dostojnim protivnikom. Arheolozi pomno proučavaju scene da bi saznali nešto više o uniformama, oružju, opremi i taktici koju je koristila rimska vojska.
Stub je imao veliki uticaj i poslužio je kao inspiracija za mnoge kasnije spomenike u Rimu i ostalim dijelovima imperije. Tokom vijekova, dok su se ostale znamenitosti Rima lagano urušavale, stub je nastavio da i dalje očarava posjetioce i izaziva njihovo divljenje.
Stub naglašava veličinu Rimskog carstva. U Trajanovoj vojsci bilo je afričkih konjanika sa dredlocima, Iberijaca sa praćkama, levantinskih strijelaca sa svojim šiljatim šljemovima i gologrudih Nijemaca u pantalonama, koji mora da su izgledali egzotično Rimljanima odjevenim u toge. Svi su se oni borili protiv Dačana, što znači da je svako, ma kakvu frizuru imao i ma koliko se ludo oblačio, mogao da postane Rimljanin. (Trajanovi roditelji su bili Rimljani, ali je on rođen u današnjoj Španiji.)
Izvor: nationalgeographic.rs
