SAMO BEZ PANIKE: Prvi nuklearni reaktor u istoriji aktiviran je ispod tribina stadiona u gusto naseljenom Chicagu (1942.)

Zanimljivo je da taj reaktor, za razliku od većine kasnijih, nije imao ni zaštitu od zračenja ni rashladni sistem.

Dana 2. decembra 1942. godine postignuta je prva samoodrživa nuklearna lančana reakcija u istoriji. Radilo se o važnom trenutku tokom projekta Manhattan (američkog programa izrade nuklearne bombe tokom Drugog svjetskog rata). Nuklearna lančana reakcija postignuta je pomoću velike količine uranija, s moderatorima od grafita i kontrolnim štapovima od kadmija, indija i srebra. Uređaj pomoću kojeg je izvedena reakcija nazvan je Chicago Pile-1 i zapravo je bio prvi nuklearni reaktor u istoriji.

Izradu nuklearnog reaktora nadzirao je poznati fizičar Enrico Fermi. Zanimljivo je da taj reaktor, za razliku od većine kasnijih, nije imao ni zaštitu od zračenja ni rashladni sistem. Zapravo se, po Fermijevom opisu, radilo o “hrpi cigli i drveta” (komada urana i grafita).

Naročito je zanimljiva činjenica da je taj prvi nuklearni reaktor bio napravljen unutar grada Chicaga, u jednom od najnaseljenijih dijelova SAD-a. Naime, reaktor su sastavili pod zapadnom tribinom napuštenog stadiona Stagg Field, koji se nalazio u sklopu Univerziteta u Chicagu. Enrico Fermi tvrdio je da ne postoji opasnost od nuklearne katastrofe, što se čak i danas smatra kao rizična pretpostavka.

Za reaktor je upotrijebljeno čak nekoliko tona uranijuma, a održiva nuklearna reakcija postignuta je na pomenuti dan oko 15 sati i 25 minuta po lokalnom vremenu. Otprilike 28 minuta kasnije Fermi je uspješno okončao test i prekinuo reakciju.

Izvor: povijest.hr