PET NAJVAŽNIJIH GODINA 20. VIJEKA: Događaji koji su promijenili tok istorije

Bio je to vijek ratova, tehnologije i mnogih drugih događaja koji su promijenili smjer čovječanstva. Ovo su neki najvažniji među njima.

1918. godina

Prvi svjetski rat će zauvijek ostati zapisan kao velika prekretnica u ljudskoj istoriji.

Na kraju ovog rata propala su četiri najuticajnija carstva koja su postojala: Njemačko, Austrougarsko, Osmansko i Rusko. Atentat Gavrila Principa na austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda važi kao povod za Prvi svjetski rat.

Ovo je označilo početak modernog doba. Poslije rata nastala je moderna ideja o nacionalnoj državi i okončano je doba carstava. Neka od najvećih savremenih pitanja, poput ratova na Bliskom istoku, takođe su pokrenuta.

Drugi dalekosežni događaj iz 1918. godine bila je španska gripa, koja je prema nekim procjenama, zarazila oko jedne trećine svjetskog stanovništva i ubila najmanje 50 miliona ljudi.

Bolest je nesrazmjerno uticala na stanovništvo nekih zemalja, ali nas je i natjerala da razvijemo nove načine suočavanja sa epidemijama i pandemijama.

1945. godina

Ako je tokom 20. vijeka postojala jasna prekretnica između “prošlih” i “današnjih” vremena, onda je to 1945. godina. Neki istoričari čak ovu godinu označavaju kao početak savremene istorije.

Bilo je nejasno kako će nakon Drugog svjetskog rata izgledati svijet. Naravno, ne smijemo da zapostavimo 1945. ni kao godinu prvih atomskih bombi. Dodajemo, tako, još jednu stvar prilično dugačkom spisku onoga što može da zbriše čovječanstvo.

Mnogo je važnije bilo svepolitičko manevrisanje među zemljama pobjednicama, jer su svi željeli da proguraju svoju verziju svjetskog poretka.

Kako se rat bližio kraju, Britanija je željela da SAD oslobode što više evropske teritorije. U tom je trenutku bilo jasno: Sve što saveznici ne uzmu, završiće u rukama Sovjeta.

Pored političkih pregovora između strana, sve veće neprijateljstvo između Sovjeta i ostalih u pobjedničkim pregovorima u suštini je pokrenulo Hladni rat. Ovo je definisalo geopolitičke odnose u narednim decenijama.

1962. godina

Svjetski značaj događaja 1962. godine nije još potpuno poznat. Naravno, Hladni rat je bio očigledno vrijeme za veliku tenziju između SAD i Sovjetskog saveza. Ovo je bila i godina Kubanske krize.

Ipak, ni jedan od ovih događaja nije imao uticaj na ostatak svijeta kao nešto što se događalo u Vatikanu.

Godine 1962. počeo je drugi sastanak Vatikanskog sabora; prvi se dogodio oko 100 godina ranije. Oko 2.500 biskupa i vjernika pozvano je u baziliku Svetog Petra na četiri sjednice savjeta, a posljednja sjednica je održana 1965. godine.

Cilj je bio da redefinišu mjesto Crkve u modernom, poslijeratnom i postkolonijalnom svijetu. Neki je nazivaju najvažnijim događajem u modernoj hrišćanskoj istoriji, jer je ona definisala vjeru za sve naredne godine.

Rođenje mnogih karakteristika koje danas smatramo svojstvenima hrišćanstvu, poput bratstva unutar vjera, dozvole za upotrebu jezika koji nisu latinski tokom mise i opšteg kodeksa ponašanja za moderne hrišćane.

1979. godina

Iako je nemoguće prepričati sve ključne događaje iz 1979. godine, biće dovoljno samo nabrojati neke, počevši od invazije SSSR-a na Afganistan.

Ovaj rat nije samo doprinio kraju SSSR-a i globalnom padu komunizma. Stvorio je i modernu verziju islamskog terorizma.

Zahvaljujući sredstvima iz zemalja poput Saudijske Arabije i SAD, otpor lokalnog stanovništva protiv stranog osvajača pretvoren je u sveti rat protiv “bezbožnih komunista”.

Kao što ćemo kasnije saznati, svijet je platio strašnu cijenu finansiranja ovog ekstremizma.

Takođe, 1979. je bila i godina Iranske revolucije, koja je utrla put moćnoj ali danas krajnje radikalizovanoj državi Iran.

U Velikoj Britaniji, Margaret Thatcher je postala premijerka. Njene politike rodile su novi stil upravljanja, koji danas mnogi nazivaju “neoliberalizam”, a koji je oblikovao sve konzervativne pokrete narednih decenija.

1990. godina

Pored ponovnog ujedinjenja Njemačke i raspada Sovjetskog saveza, 1990. je bila presudna za globalni pad komunizma.

Bio je to kraj masovnog “eksperimenta dugog vijeka” u većem dijelu svijeta. Iako komunizam i dalje preživljava ponegdje, 1990. je bio kraj takvog globalnog poretka.

Međutim, to nije sve. Prva verzija “World Wide Web” (WWW) puštena je zajedno sa pregledačem da biste joj pristupili. Internet kakav danas znamo je prvi put pokrenut baš ove godine. Od tada, nismo se ni odvojili od ekrana.

Izvor: dnevno.rs