Otisci stopala na zidu: Da li su se dinosaurusi zaista penjali po liticama u Boliviji?
Poput neke drevne umjetnosti na stijeni, prikaz ostavljenih otisaka naših predaka ostavio je trajni pečat njihovog postojanja. Zapanjujući otisci otkriveni na stijeni u Boliviji bili su nenamjerni tragovi koje su stvorili neki davni ‘naivni slikari’.
Povremeno, sretni niz događaja može rezultirati bilježenjem zbunjujućeg fenomena. Jedan od ovih primjera su brojni otkriveni tragovi dinosaura koji uljepšavaju nešto što se čini kao gotovo okomiti zid.
Otisci stopala na zidu
Cal Orcko je mjesto u departmanu Chuquisaca na jugu centralne Bolivije, u blizini Sucrea, ustavne prijestolnice zemlje. Ovo mjesto je dom Parque Cretácico (što znači “Park krede”), koji je poznat po najvećoj koncentraciji okamenjenih otisaka dinosaurusa na svijetu.
Pronaći samo jedan otisak dinosaurusa star milionima godina je uzbudljivo, ali pronalazak 1000 otisaka dinosaurusa na jednoj lokaciji je nevjerovatno. Arheolozi su ga okarakterisali kao a “plesni podij dinosaura”, sa slojevima otisaka stopala koji formiraju cijeli uzorak tragova.
Paleontolozi su zahvaljujući ovim otiscima bili u mogućnosti da identifikuju neke od nekoliko vrsta dinosaurusa koji su ranije naseljavali ovu regiju, hraneći se, boreći se i bježeći u krajnje uzaludnoj borbi za opstanak.
Otisci stopala dinosaurusa u Parque Cretacico, Sucre, Bolivija. © Image Credit: Marktucan
Uznemiravanje dinosaurusa
Cal Orcko znači “brdo kreča” na maternjem jeziku kečua i odnosi se na vrstu stijene koja se nalazi na lokaciji, a to je krečnjak. Ova lokacija je u vlasništvu FANCESA, nacionalne cementne kompanije Bolivije.
Ova cementna firma već decenijama vadi krečnjak, a njeni zaposleni su 1985. godine pronašli prve otiske dinosaurusa u Cal Orcku. Međutim, tek devet godina kasnije, 1994. godine, masivni zid sa otiscima dinosaurusa otkriven je zahvaljujući rudarskim aktivnostima.
Uprkos činjenici da su paleontolozi počeli istraživati tragove dinosaurusa, izloženost okolišu i rudarskim aktivnostima dovela je do erodiranja i rušenja zida. Kao rezultat toga, područje je bilo blokirano osam godina kako bi se nešto pokušalo učiniti u cilju očuvanja ovog vrijednog zida. Nakon provedenih aktivnosti, 2006. godine Parque Cretácico je otvoren za turiste.
Zid slavnih dinosaurusa
Staza dinosaurusa, visoka oko 80 m i duga 1200 m, bez sumnje je glavna atrakcija parka. Na ovoj lokaciji otkriveno je ukupno 5055 otisaka dinosaurusa. Kao rezultat toga, tvrdi se da se na ovom zidu nalazi najveća svjetska zbirka otisaka dinosaurusa.
Staze sa tragovima su posvuda duž onoga što sada izgleda kao zid, a prije je bilo krečnjačko korito malog jezera. Pepeo sa obližnjih vulkana pomogao je u očuvanju ovih otisaka stopala. © Image Credit: flickr/Éamonn Lawlor
Paleontolozi koji su istraživali zid otkrili su da su otisci stopala podijeljeni u 462 pojedinačna traga, što im je omogućilo da identifikuju do 15 različitih vrsta dinosaurusa. To uključuje ankilosaure, Tyrannosaurus rex, ceratope i titanosaure, koji su svi postojali tokom perioda krede, pa je tako nastalo i ime parka.
Kako su postavljene staze?
Nagađalo se da je područje Sucre nekada bilo veliki okeanski zaljev, a Cal Orcko dio njegove obale. Tokom perioda krede, dinosaurusi su hodali duž ove obale, ostavljajući svoje otiske u mekoj glini, koji su se sačuvali kada se glina stvrdnula u sušnim vremenima.
Prethodni sloj sedimenta bi bio prekriven svježim slojem sedimenta i proces bi ponovo počeo. Kao rezultat toga, tokom vremena, nastali su mnogi slojevi tragova dinosaurusa. To se pokazalo 2010. godine kada je pao dio zida. Iako je to oštetilo neke od tragova, takođe je otkrilo dodatni sloj novih otisaka ispod njih.
Otisci stopala dinosaura (titanosaurusa). © Image Credit: Wikimedia Commons
Formiranje zida
Na osnovu postojanja slatkovodnih vrsta u fosilnim podacima, hipoteza je da je ulaz u okean na kraju postao izolovano slatkovodno jezero.
Nadalje, kao rezultat pomicanja tektonskih ploča tokom tercijarnog perioda, put kojim su dinosaurusi prije putovali bio je uzdignut više, postajući gotovo okomiti zid.
To je rezultiralo pojavom tragova dinosaurusa koji danas izgledaju kao da se penju na zid. Zid litice je nekada bio poptpuno dostupan javnosti, ali su ga poslednjih godina posjetioci mogli vidjeti samo sa platforme za posmatranje unutar parka.
Međutim, stvoreno je novo šetalište koja omogućava posjetiocima da dođu na nekoliko metara od zida, što im daje mnogo bliži pogled na otiske dinosaurusa.
Putevi dinosaurusa su se ukrštali milionima godina. © Image Credit: Wikimedia Commons
Nesigurna budućnost
Jedna od primarnih briga u vezi sa stazom dinosaurusa je to što se radi o krečnjačkoj litici. Fragmenti stijena koji se povremeno mogu odvojiti i pasti sa litice mogu se smatrati prijetnjom sigurnosti.
Zabrinjavajuća je i procjena da će, ako staze sa tragovima ne budu efikasno zaštićene, biti potpuno uništene erozijom u narednim godinama. Kao rezultat toga, park se pokušava proglasiti za svjetsku baštinu pod zaštitom UNESCO-a, što bi mu obezbijedilo sredstva za očuvanje ovih dragocjenih otisaka.
Izvor: mysteriesrunsolved.com
