Legenda kaže da su se u njemu skrivale Amazonke: Zbog čega je srušen Artemidin hram u Efesu, jedno od 7 svjetskih čuda
Artemidin hram je više puta rušen i obnavljan, a novac za njegovu obnovu nudio je i Alekandar Veliki.
Artemidin hram, poznat i kao Dijanin hram jedno je od sedam svjetskih čuda starog svijeta i prvi mermerni hram antike. Hram je imao 127 mermerna stuba i, kao i svi drugi Artemidini hramovi, bio je okrenut ka zapadu. Hram je projektovan i izgrađen u VI vijeku prije nove ere, a izgradnju je platio Krez, bogati kralj Lidije.
Na ruševinama hrama otkriveni su bogati prilozi i više od hiljadu predmeta: uključujući i ono što su možda najraniji novčići od elektruma, legure srebra i zlata. Za gradilište je odabrano močvarno tlo kao mjera predostrožnosti od budućih zemljotresa. Hram je postao mjesto hodočašća i turistička atrakcija, koju su posjećivali trgovci, kraljevi i putnici, a mnogi od njih su prinosili Artemidi darove u vidu nakita i drugih predmeta.
Hram je bio široko poštovano utočište Amazonki koje su se tu sklonile, kako od Herakla, tako i od Dionisa. Artemidin hram u Efesu uništen je 21. jula 356. prije nove ere u požaru koji je podmetnuo Herostrat, koji je, kako kaže predanje, želio po svaku cijenu da ostane upamćen u istoriji. Iste noći rođen je Aleksandar Veliki, pa je jedan plemeniti Efešanin primijetio da je Artemida bila previše zauzeta Aleksandrovim rođenjem i zbog toga nije spasila svoj zapaljeni hram. Aleksandar je kasnije ponudio da plati obnovu Hrama, ali su Efešani odbili.
Hram je obnovljen nakon Aleksandrove smrti, 323. prije nove ere. Rekonstruisani hram je uništen tokom napada Gota 262. godine, ali Efešani su ponovo izgradili hram. U naredna dva vijeka, većina Efešana prešla je na hrišćanstvo. Hram je 401. godine definitivno uništila grupa predvođena svetim Jovanom Zlatoustim, a kamenje je upotrebljeno za izgradnju drugih objekata uključujući crkvu Aja Sofija u Konstantinopolju, današnjem Istanbulu. Neki od zelenih stubova koji se nalaze u Aja Sofiji prvobitno su pripadali Artemidinom hramu.
Većina opisa izgleda i umjetnina unutar Artemidinog hrama potiče od Plinija, putnika koji je putovao kroz Anadoliju, Grčku i sjeverni dio Afrike u III vijeku prije nove ere. Napisao je knjigu u kojoj je opisao sedam najvećih građevina antičkog svijeta. Plinije je opisao hram kao približno 115 metara dugačak i oko 55 metara širok, velik kao fudbalski stadion i gotovo u potpunosti napravljen od mermera. Hram se sastojao od 127 stubova u jonskom stilu, svaki visok oko 18 metara.
Artemidin hram je sadržao mnoga umjetnička djela. Skulpture poznatih grčkih vajara krasile su hram, kao i slike i pozlaćeni stubovi. Vajari su se često takmičili u stvaranju najfinije skulpture. Mnoge od ovih skulptura bile su Amazonke, za koje se kaže da su osnovale grad Efes.
Rekosntrukcija Artemidinog hrama
Ko je bila Artemida?
Artemida je bila grčka boginja lova, kćerka Zevsa i Leto, sestra bliznakinja Apolona. Vjeruje se da je rođena u Efesu. Bila je i boginja plodnosti i rađanja. Grkinja Artemida bila je obučena u dugačku odjeću, držala je luk i strijele kao njen brat.
Svake godine u proljeće organizovana je gozba posvećena Artemidi. Za vrijeme praznika bila su priređivana žrtvovanja, atletske igre i takmičenja u besjedništvu. Praznik je bio i nacionalni praznik za Jonjane u Maloj Aziji.
Gdje se danas nalazi Artemidin hram?
Najpoznatiji od svih hramova posvećenih boginji Artemidi bio je upravo ovaj u antičkom gradu Efesu. Nakon što je izabrana za jedno od 7 svjetskih čuda u III vijeku prije nove ere, Artemidin hram u Efesu postao je popularan i poznat širom tada poznatog svijeta. Danas se Hram nalazi na kilometar udaljenosti od grada Selčuka. Artemidin hram se ne nalazi u okviru arheološkog parka Efes. Udaljenost između ruševina Efesa i Artemidinog hrama je oko 2 kilometra, a za posjetu ostacima Artemidinog hrama se ne plaća ulaz.
Izvor: nationalgeographic.rs
