Khatt Shebib: Tajanstveni, drevni jordanski zid dug 150 kilometara
Nova mapa drevnog zida u Jordanu, dugačkog 150 kilometara, ostavila je arheolozima niz misterija i neodgovorenih pitanja, poput pitanja kada je zid izgrađen, ko ga je izgradio i za šta je služio.
Danas je ovaj zid poznat kao Khatt Shebib. Prvo izvještavanje o ovom zidu bilo je 1948. godine, a prijavio ga je britanski diplomata u Jordanu, Ser Alec Kirkbride. Dok je putovao avionom u Jordan, diplomata je primjetio kameni zid koji se protezao preko zemlje.
Arheolozi sa Vazdušnim arheolozima u Jordanu (AAJ) su realizovali projekat posmatranja zida, tako što su posmatrali fotografije iz vazduha. Istraživači su otkrili da se zid proteže od sjevera – severoistoka ka jugu – jugozapadu u dužini od 106 kilometara. Profesor sa Univerziteta Zapadne Australije, David Kennedy istakao je da ako se dodaju ogranci i koliko se proteže paralelni zid, onda ukupna dužina zida može biti oko 150 kilometara.
Asistentkinja istraživača sa Univerziteta Oxford, Rebecca Banks i profesor Kennedy ističu da iako je zid sada ruševina, on je značajno otkriće. Ona napominje da zid u originalnom stanju nije viši od jednog metra i širok više od pola metra.
Dužinom Khat Shebiba, arheolozi su takođe pronašli oko 100 kula, prečnika 2 ili 3 metra. Istraživači smatraju da su neke od kula izgrađene nakon što je izgrađen zid. Kule su vjerovatno imale različitu svrhu. Profesor Kenedi smatra da su se neke od njih koristile kao mjesto za utočište, odnosno za noćenje, možda su se koristile kao izviđačnice, a neke su možda bile skrovište lovcima.
Istraživači su se dugo bavili pitanjima kao što su kada je zid izgrađen, zašto i ko ga je izgradio. Došlo se samo do malog broja informacija, koje su dobijene posmatranjem grnčarije koja se nalazi u tornjevima i na drugim dijelovima zida. Na osnovu keramike koja je pronađena do sada, istraživači smatraju da je zid vjerovatno izgrađen u periodu između Nabatejskog kraljevstva (312. – 106. godine p.n.e.) i umajadskog perioda (661.-750. godine p.n.e.).
Ostaci jedne od kula koja se nalazi u jordanskom zidu
Moguće je da je kraljevstvo koje je u tom periodu upravljalo Jordanom izgradilo i zid. Međutim, po strukturi zida čini se da ga nije izgradila neka velika država. Kennedy i Banks ističu da je vrlo moguće da je zid izgradilo lokalno stanovništvo videći već takve konstrukcije od komšija.
Takođe, svrha zida je nepoznanica. Njegova mala visina i zatvorenost ukazuju na to da on nije bio konstruisan za svrhu odbrane. Tragovi drevne poljoprivrede su vidljiviji na zapadnom dijelu zida, ne na istočnom. To naslućuje da je zid predstavljao granicu između drevnih farmera i nomadskih pastira. Ili je možda obilježavao drugu vrstu granice.
Iako se došlo do malog broja informacija, potrebno je još istraživanja kako bi se cjelokupna misterija drevnog zida otkrila. Kennedy smatra da Vazdušni arheolozi Jordana neće uspjeti da riješe ključna pitanja o nastanku i namjeni zida sve dok ne počnu sa sistematskim terenskim radom.
Izvor: nationalgeographic.rs
