Jugoslovenski Las Vegas: Hotel Haludovo Palace – najraskošniji hotelski kompleks SFRJ
Hotelski grad Haludovo Palace u Malinskoj, na hrvatskom ostrvu Krk, sedamdesetih godina prošlog vijeka predstavljao je sjedište glamura i luksuza.
Tu su dolazili najbogatiji gosti iz inostranstva kako bi se kockali u ekskluzivnom kazinu i uživali u ostalim čarima koje je ovaj hotel pružao. Međutim, rat koji je vođen na ovim prostorima “ugasio” je njegov glamur, a hotel Haludovo je pretvoren u ruinu.
Roberto ‘Bob’ Guccione, urednik magazina Penthaus je u namjeri da ostvari svoj san – da ga ne prepoznaju samo kao “kralja pornografije”, uložio 45 miliona (današnjih 250 miliona) dolara u izgradnju luksuznog resorta sa pet zvjezdica i zvanično otvorio Penthaus Adriatik klub kazino u hotelu 1972. godine.
Tadašnja komunistička Jugoslavija dozvoljavala je samo ograničena strana ulaganja, te je hotel službeno bio u vlasništvu riječkog državnog preduzeća ‘Brodokomerc’, a uprava hotela bila je u rukama radničkog savjeta.
Dopuštanje ovakve investicije izazvalo je opšte zaprepaštenje, ali je značilo napredak ka zapadu i postepeno smanjenje uticaja Sovjetskog Saveza na tadašnju SFRJ. Guccione je želio da Jugoslaviju približi zapadu, a zapadnjake dovede u ovu zemlju.
Smatrao je da je ova investicija i saradnja sa Jugoslavijom “formula za borbu protiv Hladnog rata”. Osim uloženih 45 miliona dolara u izgradnju hotela, Guccione je uložio dodatnih 500.000 dolara u promociju hotela.
Svoju investiciju u ovaj turistički gigant obrazložio je u intervjuu za nedeljnik NIN: “Da bismo pobijedili neznanje, neophodno je da razvijemo komunikaciju između ljudi. S tim u vezi, turizam je svakako najsnažnija forma komunikacije. Kroz realizaciju ovog projekta, imamo šansu da započnemo veliki proces re-edukacije: postali smo partneri u uklanjanju sumnje i neznanja.”
Nakon četiri godine, koliko je bilo potrebno da se ovo grandiozno zdanje izgradi, hotel je zvanično otvoren 15. juna 1972. godine. U hotel su svake nedjelje čarter letom dolazili najbogatiji gosti iz inostranstva kako bi se kockali u ekskluzivnom kazinu i uživali u svim pogodnostima ovog hotelskog grada.
U Haludovu je bilo stalno zaposleno 400 radnika, dok je u sezoni taj broj bivao udvostručen. Osim radnika iz Jugoslavije, Guccione je zaposlio i američke državljane, prije svega “ljubimice” Penthausa, koje su bile oskudno odjevene u kostime francuskih sobarica i često dočekivale goste na aerodromu.
Guccione ih je jednom prilikom nazvao “mirovnim snagama novog svijeta”. Umalo je u hotelskom salonu ljepote zaposlio i njujorškog plastičnog hirurga koji je izumio novi postupak face liftinga.
Kompleks Haludovo projektovao je hrvatski arhitekta Boris Magaš. Magaš je projektovao mnoge građevine u tadašnjoj Jugoslaviji, poput Istorijskog muzeja Bosne i Hercegovine u Sarajevu i stadiona Poljud u Splitu. Baštenske skulpture izradio je Frane Kršinić, autor čuvene statue Nikole Tesle na Nijagarinim vodopadima.
Srazmjerno svom luksuznom izgledu i usluzi, ovaj hotel je imao za goste najbogatije i najuglednije ljude svijeta kao što su švedski premijer Ulof Palme, koji je zauzeo kritički, “nesvrstani” stav prema supersilama Hladnog rata. Gost hotela bio je i Henri Ford mlađi, nasljednik osnivača automobilske kompanije Ford, kao i, tada još mlađi, Silvio Berlusconi. U hotelu Haludovo popularni brazilski fudbaler Pele snimio je reklamu za Pepsi.
Možda najznačajniji gost ovog hotela bio je Sadam Husein koji je zaposlenima u hotelu ostavio napojnicu u iznosu od 2.000 dolara. Navodno je Sadam Husein u kraljevskom apartmanu ovog hotela proveo noć sa miljenicom Penthausa, a let za povratak u Bagdad bio je otkazan jer je njegov sin zaboravio pozlaćeni pištolj ispod jastuka jedne od hotelskih soba.
Gradonačelnik Zagreba je 1974. godine u Haludovu primio delegaciju zvaničnika iz Kalifornije, kako bi razgovarali o saradnji u sektoru ugostiteljstva.
Otvorene granice i ukidanje viza omogućilo je stranim državljanima da dolaze u kazino, ali Jugoslovenima nije bilo dozvoljeno da se kockaju u kazinu hotela Haludovo. Pa ipak, jugoslovenska crvena buržoazija se okupljala u Haludovu ne bi li uživala u nesvakidašnjim luksuzima ovog hotela.
Resort Haludovo u svojoj ponudi imao je: najmoderniji namještaj, svjetlucave lustere, bazen sa koktel barom, teniske terene, kuglanu, sportski bar, viseće bašte, plaže, bazene, saune, salon za masažu, salon ljepote, sopstveni medicinski centar, ribarsko naselje i ostale pogodnosti koje su gostima pružale potpunu ugodnost i zadovoljavale sve njihove potrebe u samom hotelu.
Iz ogromne kuhinje je svakoga dana služeno 100 kilograma jastoga, 5 kilograma kavijara i na stotine litara šampanjca, a postoji i nepotvrđena priča da je čitav jedan bazen bio ispunjen šampanjcem.
Gosti hotela nisu plaćali troškove boravka jer su taj novac ostavljali u kazinu. Ipak, novac koji su kockari iz inostranstva donosili nije bio dovoljan da pokrije troškove ovako raskošne usluge koju je hotel pružao. Ubrzo je počeo da posluje sa gubitkom i samo godinu dana nakon otvaranja, kompleks Haludovo je bankrotirao.
Hotel je nastavio da radi još dvije decenije nakon ovog fijaska. Međutim, rat u Jugoslaviji devedesetih godina prošlog vijeka pogubno je djelovao i na hotel. Sukobi na prostoru zemlje učinili su ga neatraktivnim za strane turiste, a hotel je postao smještaj za izbjeglice.
Nakon završetka rata, izbjeglice koje su tu bile nastanjene morale su da se isele, te su, nezadovoljni tom odlukom, ponijeli sa sobom vrijednije stvari iz hotela i demolirali preostali inventar. Nakon toga, hotel je 1996. godine privatizovan.
Posljednji vlasnik hotela, ruski biznismen Ara Abramijan imao je ideju da iskoristi preostalu infrastrukturu hotela i napravi apartmanski kompleks. Projekat je predviđao izgradnju 750 apartmana koji bi se prodavali po cijeni od 50.000 eura i jedan hotel sa 250 ležaja. Međutim, opština Malinska odbila je ovaj projekat nazivajući ga ‘šokantnim’.
Danas, hotelski kompleks Haludovo izgleda sablasno i u potpunosti je ruiniran. Pod se urušava, pojedine stepenice koje vode do kraljevskog apartmana na vrhu hotela nedostaju, prozori su polupani, a zidovi su išarani grafitima. Hotelom se mora hodati sa velikim oprezom jer je pod prekriven slomljenim staklom, a na jednom dijelu hodnika čak nalaze se i tragovi krvi.
Izvor: hotelijeri.com/pozitivno.ba
