Glavni grad Mongolskog carstva Karakorum prvi put mapiran: Prikazi otkrivaju da je grad koji je osnovao sin Džingis-kana prije 700 godina bio mnogo veći nego što se mislilo
Po prvi put ikada, istraživači su se oslonili na napredne geofizičke metode kako bi objavili detaljnu mapu nekadašnjeg glavnog grada Mongolskog carstva
Ruševine Karakoruma, prijestonice Mongolskog carstva iz 13. vijeka, i danas su vidljive na površini Zemlje. Ali naučnici su dugo ignorisali ove fizičke dokaze. Umjesto toga, opisi grada — koji se nalazi u centralnom dijelu današnje Mongolije — uglavnom su se oslanjali na pisane izvještaje putnika iz Evrope.
Drugim riječima, istraživanje Karakoruma kasnilo je sa ažuriranjem. Sada, po prvi put ikada, istraživači su se oslonili na napredne geofizičke metode kako bi objavili detaljnu mapu nekadašnjeg glavnog grada Mongolskog carstva. Studija, objavljena u časopisu Antiquity, umnogome je proširila znanje naučnika o napuštenom evroazijskom gradu, prenosi Smithsonian Magazine.
Karakorum je bio prijestonica Mongolskog carstva tokom 13. vijeka. U 16. vijeku na ruševinama grada podignut je budistički manastir Erdene Zuu
Samo naselje datira iz oko 1220. godine, kada je Džingis-kan osnovao logor na mjestu gdje dolina rijeke Orhon prelazi u ravničarske pašnjake. Vješt komandant i ujedinitelj nomadskih stepskih plemena, prepoznao je strateški potencijal ove lokacije.
Prema enciklopediji Britannica, nakon Džingis-kanove smrti 1227, njegov sin i nasljednik Ogataj-kan odlučio je da ista lokacija bude prijestonica carstva. U Karakorumu, kako je je otkriveno, Ogodej i kasniji kanovi izgradili su raskošnu palatu u kojoj su dočekivali diplomate, trgovce, kineske zanatlije, muslimanske trgovce i druge putnike koji su prolazili Putem svile.
Glavni autor studije Jan Beman, arheolog sa Univerziteta u Bonu, i njegov tim proveli su 52 dana istražujući površinu od 465 hektara pomoću SQUID-a, tj. uređaja za kvantne interferencije (tehnologija koja mjeri topografiju i podzemna magnetna polja kako bi kreirala mapu neiskopanih ostataka ispod površine, navodi Heritage Daily). Tim je zatim kombinovao ove podatke sa fotografijama iz vazduha, istorijskim zapisima i prethodnim istraživanjima, generišući tako detaljan prikaz gustine izgrađenosti i strukture Karakoruma.
U 18. vijeku, jedan holandski umjetnik napravio je ovu predstavu Srebrnog drveta iz centralne palate Karakoruma, prema opisu flamanskog monaha Williama od Rubrucka
U razgovoru za Art Newspaper, Beman napominje da nova mapa omogućava istraživačima da identifikuju gdje su se nekada nalazile velike građevine i gdje su prolazili putevi. Tim je takođe uspio da locira elitna naselja unutar gradskih zidina.
“Velika dobit od našeg projekta je što sada možemo da sagledamo plan napuštenog grada sa ogromnim detaljima, kako iznad tako i ispod zemlje”, kaže arheolog.
Prethodne studije Karakoruma uglavnom su se ograničavale na izgled unutar gradskih zidina. Ali Bemanov tim je otkrio da se prijestonica Mongola protezala mnogo dalje u dolinu rijeke Orkhon nego što se to ranije mislilo. Manja naselja, lokacije za različite proizvodnje, rezidencije i druge manje organizacione jedinice se prostiru duž regiona.
“Dakle, nije to bio samo carski grad, već carska dolina”, kaže Beman za Art Newspaper.
William od Rubrucka, flamansko-franjevački monah, obišao je Karakorum 1254. i napisao izvještaj o svojim putovanjima. Prema Univerzitetu u Washingtonu, njegovi spisi predstavljaju jedan od najranijih i najdetaljnijih opisa Mongolskog carstva iz perspektive Zapadnjaka.
Kako što je Abigale Tucker napisala za časopis Smithsonian 2009. godine, monah je bio opčinjen veličinom velike palate u Karakorumu. Posebno ga je impresionirala velika srebrna fontana u obliku drveta koja je stajala na ulazu koju su sluge koristile za točenje pića kao što su vino, pročišćeno kobilje mlijeko, piće od meda i riže.
Toliko bogatstvo Karakoruma je imao zahvaljujući vojnoj moći Mongolskog carstva. “Sve što su ratnici mogli da izvuku iz [zarobljenih] teritorija, od talenta do dobara, donosilo se u Karakorum”, objašnjava Ruth Schuster za Haaretz. Beman dodaje da su Mongoli “sakupili najbolje ljude iz centralne Azije i preselili ih u svoje jezgro”, gdje su bili primorani da pomognu u izgradnji grada.
Pronašli su ostatke zidina i vrata koji se spominju u istorijskom zapisu, kao i grad iza zidina koji se protezao čak 4,5 kilometara duž prilaznih cesta
“Mongoli su zaista bili nomadi i ostali su nomadskog duha”, kaže Beman za Haaretz. “Oni nisu ranije gradili gradove”, pa su morali da se oslanjaju na znanje svojih zarobljenika. Zanimljivo je da je punih 40 posto zemlje unutar gradskih zidina Karakoruma ostalo prazno.
Do 15. vijeka, Karakorum je bio gotovo napušten.
Stručnjaci su otkrili tačnu lokaciju grada 1889. godine, ali u decenijama od tada o tom mjestu nije obavljeno mnogo arheoloških radova.
“Bilo je zapanjujuće prisustvovati stvaranju mape čiji je obim rastao iz dana u dan, a sa njom i digitalna rekonstrukcija Karakoruma”, kaže Beman, a prenosi Medievalists.net.
Izvor: nationalgeographic.rs
