Claustra Alpium Iuliarum: Kroz Hrvatsku i Sloveniju se protezao veliki rimski odbrambeni objekat

November 2, 2022 Ostalo

Claustra Alpium Iuliarum (lat. Prepreka Julijskih Alpa) naziv je za rimski granični odbrambeni sistem koji se protezao od Trsata preko zapadne Slovenije do prirodne barijere Julijskih Alpa

Tačnije, izgrađen je na relaciji Trsat – Jelenje – Babno Polje – Bloška planota – Rakitna – Pokojišće – Vrhnika – Logatec – Lanišče – Hrušica – Zarakovac kod Cerknog. Time se proteže na ukupno 11 slovenskih i pet hrvatskih općina.

Cilj sistema bila je zaštita Italije od mogućih nadiranja s istoka. Ključna odbrambena tačka bila su Postojnska vrata. Poticaj izgradnje jezgre sistema bio je Ustanak Batona, poznat i kao Veliki ilirski ustanak od 6. do 9. godine. Veliko proširenje sistema dogodilo se krajem 3. vijeka, u vrijeme careva Dioklecijana i Konstantina I. i nakon velike provale germanskog naroda Alemana 271. godine.

Sistem se sastojao od kamenih zidova, kula i tvrđava u kojima je obično bilo postavljeno oko 500 vojnika, ali ih je prema potrebi sistem mogao prihvatiti čak do 100.000. Zidovi su bili osam metara visoki i dva metra široki, a odbrambene kule dosezale su visinu od 10 metara. Ukupna dužina sistema s prekidima iznosi oko 130 km.

Claustra Alpium Iuliarum bilo je poprište nekoliko bitaka, od kojih je najznačajnija ona na rijeci Frigid (vjerovatno Vipava u Sloveniji) 394. između cara Teodozija I. i uzurpatora Eugenija. Teodozijevom je pobjedom kršćanstvo osiguralo mjesto kao glavna religija Carstva.

Ostaci sistema mogu se u Hrvatskoj vidjeti na nekoliko lokacija: zgrada principija (vojnog zapovjedništva) u Trsatu, zid Jelenje na Grobničkom polju, zid kod Studene i Klane na Grobničkom polju, gradina iznad sela Pasjak kod Rijeke te zid između Babnog polja i Prezida na hrvatsko-slovenskoj granici.