Zvali su ga “Perzijskim Napoleonom” i “Drugim Aleksandrom”: Jedan je od najvećih iranskih osvajača u istoriji
Nader Shah (1688-1747), iranski vojskovođa iz Horasana zaslužan je za obnovu teritorijalnog integriteta Irana
Postao je istaknut porazivši Afganistance, potisnuvši Osmanlije, vrativši Safavide na vlast i pregovarajući o povlačenju ruskih snaga s iranskih kavkaskih teritorija putem Sporazuma iz Reshta i Sporazuma iz Ganje.
Do 1736. Nader Shah je postao dovoljno moćan da smijeni Safavide i proglasi se šahom. Njegovo carstvo, nastalo jednim od posljednjih velikih osvajanja Azije, nakratko je bilo među najmoćnijima na svijetu. Kako bi finansirao svoje ratove protiv Osmanskog Carstva, Nader Shah je ciljao na bogato, ali ranjivo Mogulsko Carstvo na istoku.
Godine 1739., sa svojim lojalnim kavkaskim podanicima, uključujući Erekla II., Nader Shah je napao Mogulsku Indiju. Postigao je izvanrednu pobjedu porazivši brojniju mogulsku vojsku za manje od tri sata. Nakon ovog trijumfa, opljačkao je i Delhi, stekavši veliko bogatstvo koje je donio nazad u Perziju. Takođe je pokorio uzbečke kanate i obnovio perzijsku vlast nad ogromnim regijama, uključujući cijeli Kavkaz, Bahrein i dijelove Anatolije i Mezopotamije.
Međutim, njegov poraz u Dagestanu, obilježen gerilskim ratovanjem i značajnim vojnim gubicima, označio je prekretnicu u njegovoj karijeri. Naderove kasnije godine bile su obilježene rastućom paranojom, okrutnošću i unutrašnjim pobunama, što je dovelo do njegovog ubistva 1747. Nakon Naderove smrti, Iran je zapao u anarhiju dok su se razne vojne vođe borile za kontrolu. Afsharidi, Naderova dinastija, ubrzo su ograničeni na Horasan. Kavkaske teritorije rascjepkane su u razne kanate, a Osmanlije, Omani i Uzbeci su povratili izgubljene teritorije.
Ahmad Shah Durrani, bivši Naderov oficir, osnovao je ono što je postalo moderni Afganistan. Gruzijski vladari Erekle II. i Teimuraz II., koje je imenovao Nader, iskoristili su nestabilnost, proglasivši de facto nezavisnost i ujedinivši istočnu Gruziju.
Ovo je razdoblje takođe obilježeno usponom dinastije Zand pod Karim Khanom, koji je uspostavio carstvo relativne stabilnosti u Iranu i dijelovima Kavkaza. Međutim, nakon smrti Karim Khana 1779. Iran je utonuo u još jedan građanski rat, što je dovelo do uspona dinastije Qajar. Tokom tog razdoblja, Iran je trajno izgubio Basru od Osmanlija, a Bahrein od porodice Al Khalifa nakon invazije Bani Utbaha 1783.
Izvor: history-maps.com
