Manje poznate činjenice o najživopisnijoj vojsci na svijetu
Njeni pripadnici služili su u vojskama mnogih evropskih zemalja, a među najpoznatijim jedinicama bile su one u službi francuskog monarha i pape.
Danas je u prvom redu zadužena za čuvanje ulaza u Vatikan i sigurnost pape, a jedini je ostatak nekadašnje švicarske vojne tradicije – švicarski ustav više ne dopušta pristupanje svojih građana u strane vojne jedinice, izuzev onih koji odlaze u Vatikan. Donosimo zanimljivosti o Švicarskoj gardi, najmanjoj i najzanimljivijoj vojsci u istoriji!
1. Premda su Švicarci kao vojnici služili pape još od početka četrnaestog vijeka do njihovog ozvaničenja kao vojske podređene direktno papi došlo je tek za Julija II. (1503. – 1513.). Na osnovu ugovora s kantonima Züricha i Luzerna, ovaj papa je 1505. naložio kleriku Petru od Hertensteina da u Švicarskoj prikupi dvije stotine muškaraca za njegovu fizičku zaštitu. Pod komandom kapetana Caspara von Silenena, nevelika jedinica je 22. januara 1506. stigla u Rim, a papa ju je blagoslovio Trgu sv. Petra. Upravo taj datum smatra se danom službenog osnivanja Švicarske garde.
2. Svoj najsvjetliji ali ujedno najtragičniji trenutak garda je doživjela je 6. maja 1527. godine, kad su plaćeničke čete cara Karla V. zauzele i opljačkale Rim. Braneći povlačenje pape Klemeta VII. u Anđeosku tvrđavu, od 189 švicarskih gardista poginulo ih je čak 147, zajedno sa komandantom Kasparom Röistom. U spomen na svoje slavne prethodnike, novi članovi Garde svake godine tog datuma polažu svečanu zakletvu na vjernost papi u dvorištu San Damasco u Vatikanu.
3. Osim u Vatikanu, švicarski gardisti služili su na brojnim evropskim dvorovima: budući da je Švicarska tada bila siromašna zemlja, posao vojnika bio je vrlo primamljiv za mladiće. Švicarski plaćenici odigrali su važnu ulogu u francuskoj vojnoj istoriji za vrijeme starog Ancien Régimea, feudalno-apsolutističkog poretka prije revolucije 1789. U službi francuskih kraljeva bile su dvije stalne jedinice: Cent-Suisses (“Stotina Švicaraca”) služili su unutar kraljevske palate kao fizička straža, dok su u vrijeme rata bili borbena jedinica, a Gardes Suisses (“Švicarski gardisti”), čuvali su ulaz i vanjski pojas palate.
4. Za vrijeme vladavine habsburške carice Marije Terezije (1717. – 1780.), četristotinjak vojnika iz Švicarske je unajmljeno za čuvanje dvorca Hofburg, zimske palate u Beču. Iz tog vremena ostali su nazivi dijelova dvorca Schweizerhof i Schweizertor, u spomen na dvadesetogodišnje prisustvo švicarskih gardista.
5. Švicarska garda Luja XVI. (1754. – 1793.) bila je posljednja koja je ostala braniti kralja u vrijeme Francuske revolucije – svi njeni članovi su izginuli, a glava francuskog monarha otkotrljala se pod giljotinom.
6. Datum 4. maja 1998. zapamćen je kao najcrnji dan u novijoj istoriji Švicarske garde: u večernjim satima, gardist Cédric Tornay ubio je komandanta Aloisa Estermanna i njegovu suprugu, da bi potom presudio sebi. Nikad se nije otkrilo što ga je nagnalo na taj čin, a u službenu verziju Vatikana, da je momak izgubio razum, mnogi su sumnjali, što je bilo plodno tlo za nicanje teorija zavjere.
7. Jedina je vojska čija se zastava mijenja, obzirom da se na njoj nalaze grbovi trenutnog pape i glavnog komandanta. Jedno, međutim, već vijekovima ostaje isto – njeni pripadnici i danas nose uniforme koje je osmislio renesansni slikar Rafael!
8. Za služenje u papinskoj Švicarskoj gardi, svaki kandidat mora ispunjavati sljedeće uslove: mora biti katolik, neoženjen i nekažnjavan, imati švicarsko državljanstvo te završiti vojnu školu u Švicarskoj. Nadalje, mora biti star između 19 i 30 godina te visok najmanje 174 centimetra. Služba u Gardi traje najmanje dvije godine, a većina pripadnika odlazi nakon isteka tog perioda.
9. Gardisti su raspoređeni u tri voda: u Prvom su njemački govornici, u Drugom francuski, a u Trećem gardisti koji govore različitim materinjim jezicima. Ovi posljednji su uglavnom pripadnici vojnog orkestra.
10. Pripadnici Švicarske garde naoružani su tradicionalnim oružjem, helebardama i mačevima, koje danas služe uglavnom u ceremonijalne svrhe. Helebarde su dugačke preko dva metra, a mačevi su sastavni dio svečane oficirske odore. Pored toga, raspolažu savremenim vatrenim oružjem, pištoljima i automatskim puškama, koji služe za zaštitu.
Izvor: povijest.hr
