Viševjekovna misterija: Šta se krije ispod najstarije kuće u Beogradu (FOTO/VIDEO)

Na Dorćolu u Ulici Cara Dušana nalazi se najstarija kuća u Beogradu. Građena u baroknom stilu, izgrađena prije 300 godina, danas je zakonom zaštićena kao spomenik kulture. Ali njena starost nije ono što najviše intrigira, već je to tajna koju čuvaju podzemni prolazi ispod kuće.

Izgradnja najstarije beogradske kuće povjerena je švicarskom neimaru Nikoli Doksat de Morezu, koji je imao zadatak da obnovi i ojača Kalemegdansko utvrđenje po naređenju princa Virtenberkškog.

Inžinjer i pukovnik austrijske vojske De Morez naprasno je, međutim, optužen za veleizdaju i pogubljen je kod kalemegdanskih zidina.

Ubrzo se čaršijom pronijela vijest da je graditelj zapravo ubijen kako ne bi otkrio tačne lokacije tajnih prolaza ispod kuće, a ta priča još je dio urbanih beogradskih legendi.

„Zvali su je Flajšmanova kuća, po Elijasu Flajšmanu, germanskom doseljeniku u Beograd. Ona je neka vrsta potpisa burne beogradske istorije. Ovakva mjesta privlače veliku pažnju jer je izvjesno da je gradnja u 18. vijeku, pogotovo utvrđenja i važnijih rezidencijalnih objekata, imala svoje tajne podzemne puteve“, priča nam Zoran Nikolić, koautor knjige „Beograd ispod Beograda“, koja upravo počinje pričom o najstarijoj beogradskoj kući.

Nikolić kaže da se preko puta te kuće, mjestu gdje se danas nalazi Društvo Svetog Save, nekada nalazila rezidencija prvog austrijskog čovjeka Beograda, takozvana Pirinčana (ime nastalo spajanjem riječi princ i han).

„Pretpostavlja se da je tajni put od Pirinčane do te kuće dalje vodio ka Donjem gradu na Kalemegdanu. I logično je njegovo postojanje, jer su se u vrijeme dobrih stratega i dobrih vojnih urbanista pravili i neki tajni alternativni putevi.“

Nikolić ističe da su krajem devedestih godina prošlog vijeka Vidoje Golubović i on istraživali tu kuću i da su vidjeli kako voda u poplavljenom podrumu otiče na jednu stranu.

„Nažalost, zbog ogromne količine vode, ništa više nismo mogli da dokažemo. Danas je podrum betoniran, hodnik je nepovratno izgubljen, nema ga više. Ostaje nam samo slutnja u njegovo izvjesno postojanje.“

Priča se da su i Nijemci tokom okupacije Beograda u Drugom svjetskom ratu naročito bili zainteresovani za tu dorćolsku kuću.

„Blokirali su zgradu i njen podrum. Donijeli su neke karte i gledali šta se tu još pomalja od eventualnih vojnih objekata.“

Nikolić navodi da podatak da je najstarija kuća građena prije samo 300 godina šokira strane turiste.

„Kad me stranci pitaju kako to da je tako mlada kuća u stvari najstarija kuća u Beogradu, odgovaram rečenicom: ’Pa, vi ste nam sve ostale srušili‘.“

Šta krije beogradsko podzemlje

Tajni tuneli i podzemna utvrđenja ispod Beograda više nisu nepoznanica, a autori knjige „Beograd ispod Beograda“, tokom istraživanja devedesetih godina ustanovili su da ih ima veoma mnogo.

„Podzemni objekti, lagumi, često su pravljeni namjenski sa trgovačkom ulogom, ali su vrlo često dobijali i vojnu ulogu. Ovdje je bio sudar dva svijeta, Istoka i Zapada. Roba je morala da se čuva na stabilnoj temperaturi, ali su brojni ratovi trgovačke zamrzivače tog vremena pretvorili u vojnu namjenu.“

Nikolić precizira da u Zemunu još postoje vrlo jaka utemeljenja austrijske vlasti. Dijelovi grada koje danas poznajemo kao Gardoš, Ćukovac, Muhar, Kalvarija i Bežanijska kosa izbazani su lagumima.

Lagumi se nalaze i ispod Brankovog mosta do Kalemegdana, a ispod Karađorđeve ulice nalazi se čak 15 velikih laguma koji su korišteni kao skloništa u Drugom svjetskom ratu.

A kao najveći pečat Beograda ispod Beograda pojavljuju se i Tašmajdanske pećine u centralnom dijelu grada.

Izvor: rs-lat.sputniknews.com