DUGA ISTORIJA DVORCA KOD KRANJA: Zašto su se o njega otimali Tito, Karađorđevići i Putin?
Čuveni zamak Brdo kod Kranja decenijama je bio meta svih vladara koji su žarili i palili bivšom Jugoslavijom, a za njega se interesovao i ruski predsjednik
Čuveni dvorac je i dalje tema sukcesije, ali i vraćanja imovine porodici Karađorđević, a u njemu je boravio i Vladimir Putin!
Dvorac Brdo kod Kranja nalazi se zapadno od sela Predoslje u Gorenjskoj i smatra se najbolje očuvanim renesansnim dvorcem u Sloveniji. Sagradio ga je početkom 16. vijeka (1510) gorički velmoža i kranjski grof Jurij Egkh. Često se dograđivao i mijenjao vlasnike.
Sredinom 18. vijeka on je bio u vlasništvu barona Zoisa, a od 1935. godine prelazi u vlasništvo jugoslovenskog kraljevskog namjesnika, kneza Pavla Karađorđevića.
Uvidjevši sve njegove vrline i ljepote, nakon Drugog svjetskog rata ovaj zamak postaje rezidencija doživotnog predsednika SFRJ i KPJ Josipa Broza Tita, koji je u njemu često odsjedao, a prema nekim teorijama u njemu je i proveo svoje posljednje dane živote, prije nego što je umro u bolnici u Ljubljani.
Kada je Slovenija stekla nezavisnost, ovaj zamak, podno Alpa, počeo je služiti za protokolarne potrebe Vlade Republike Slovenije. U njemu su izložena vrijedna umjetnička djela (slikari: Zoran Didek, France Mihelič, France Pavlovec, Maksim Sedej; kipari: Boris i Zdenko Kalin, Karel Putrih i Frančišek Smerdu).
A zanimljivo je i to da su se u njemu 2001. godine sastali i George Bush i ruski predsjednik Vladimir Vladimirovič Putin.
– Situacija oko dvorca je nesporna jer ga je knez Pavle kupio svojim novcem od jednog grofa, baš kao što je i kralj Aleksandar sam platio “Miločer” u Crnoj Gori. Nasljednici kneza Pavla još nisu došli do tih nekretnina jer su se obratili Sudu u Strazburu prije nego što su iscrpli sva pravna sredstva u Sloveniji. Sada se to ispravlja, i oni bi trebalo da dobiju ili dvorac i imanje, ili njihovu tržišnu protivvrijednost – kaže prof. Oliver Antić.
Pravni status Brozove vile, međutim, još nije utvrđen. Ako se dokaže da je u pitanju privatna svojina, onda će maršalovi nasljednici moći da je potražuju u ostavinskom postupku. Ukoliko se, pak, ispostavi da je vila građena nekadašnjim saveznim, odnosno jugoslovenskim novcem, ona bi mogla postati predmet sukcesije.
Karađorđevići su imali imovinu velike vrijednosti u Sloveniji: zamak “Brdo”, ljetovalište “Andrejevo selo”, Gospodarski dvorac na Bohinjskom jezeru i Lovački dvorac u Kamničkoj Bistrici.
Brdo kod Kranja prostire se na 57 hektara 24 ara i 92 kvadrata, i sadrži dvorac, ekonomsku zgradu i zgradu za stanovanje, dok su ostalo šuma, park, livada, jezero, povrtnjak, pašnjak i njiva. Imovina je oduzeta Karađorđevićima 1946. godine i njome se upravljalo, kao i ostalim nepokretnostima koje su im oduzete u Sloveniji
Slovenački Zakon o denacionalizaciji iz 1991. predviđao je, u članu 87, da se imovina vraća samo onima koji nisu krivično osuđeni. U međuvremenu, u Srbiji je počeo postupak sudske rehabilitacije i vraćanja državljanstva. Tako je knez Pavle rehabilitovan prošle, a kneginja Olga ove godine. Ujedno, svima iz dinastije je vraćeno državljanstvo. Ovim su se stekli uslovi da se postupak u Sloveniji ponovo pokrene.
Rješenja o rehabilitaciji i vraćanju državljanstva dostavljena su ovoj bivšoj jugoslovenskoj republici proljetos i sada se čeka odluka tamošnjeg pravosuđa da li ima uslova za obnovu postupka. Ukoliko nasljednici kraljevske porodice opet budu odbijeni, to će ovoga puta biti pravi osnov za žalbu Evropskom sudu za ljudska prava u Strazburu.
Izvor: telegraf.rs
