Misterija napuštenog grada: Zbog čeka su drevne Maje morale da odu iz Tikala?

Tikal važi za jedno od najvećih i najvažnijih urbanih središta koje je ikada izgradila tajanstvena civilizacija Maja. Međutim, krajem 9. vijeka, Tikal i niz drugih gradova Maja, su napušteni. Nova studija naučnika sa Univerziteta u Cincinnatiju odgovara na pitanje zbog čega se to dogodilo.

Istraživači su analizirali talog iz rezervoara u drevnom gradu koji se nalazi na teritoriji današnje Gvatemale i pronađeni su tragovi toksičnih zagađivača koji su vodu u Tikalu učinili neprikladnom za piće.

U ogromnom gradu, sklonom velikim sušama i udaljenom od jezera i rijeka, s populacijom do 100 hiljada ljudi, kontaminirani sakupljači kišnice mogu dovesti do katastrofe.

“Kontaminacija vode je Tikal iz mjesta za život mogla da pretvori u epicentar zaraze i bolesti, što je moglo da dovede do devastacije ovog drevnog grada”, pišu istraživači.

Da bi razumjeli kako su Tikalovi rezervoari snadbjevali stanovništvo grada, istraživački tim na čelu sa biologom Davidom Lenzom uzeo je uzorke sedimenata iz 10 gradskih rezervoara.

Analiza DNK koji se još uvijek nalazi u drevnom blatu otkrila je tragove dvije različite vrste cijanobakterija (plavo-zelene alge) u cisternama. Dokazi upućuju na to da su ovi organizmi – Planktothrix i  Microcystis – postojali neko vrijeme u rezervoarima u doba Tikala. Međutim, ove plavozelene alge cvjetaju tokom suše, koja se dogodila prije nego što su stanovnici napustili grad.

“Voda je izgledala prljavo. Niko ne bi želio da pije takvu vodu”, kaže Kenneth Tunkerslie, koautor studije.

Cijanobakterije nisu bile jedini izvor toksičnosti u vodi. Analiza je takođe otkrila visok nivo žive u sedimentima. Nakon što su iz prirodne okoline izuzeli potencijalne izvore zagađenja živom, istraživači su shvatili da su za prisustvo žive u vodi bile krive same Maje.

“Boja je bila važna u drevnom majanskom svijetu, koristili su je u svojim crtežima. Na primjer, crvenom bojom su bojili gips koji su kasnije koristili u sahranama. Kako bi dobili različite nijanse, Maje su boje kombinovale sa željezo-oksidom”.

Nažalost za Maje, jedan od sastojaka koji su koristili u njihovim bojama bio je cinabarit – najčešći mineral žive – toksičan za ljude koji dođu u kontakt s njim.

Možda su Maje i znale da je mineral otrovan, ali nisu mogli da shvate da kišnica vremenom spira toksične materije koje su kasnije završile u rezervoarima za pijaću vodu.

Kao rezultat toga, stanovnici Tikala vjerovatno su konzumirali hranu kontaminiranu živom pri svakom obroku. Imale su Maje problem i sa sušama i zagađenjima, ali nedostatak svježe vode za piće je vjerovatno bila kap koja je prelila čašu.

Svi ovi događaji u kombinaciji, sigurno su natjerali stanovnike Tikala da napuste svoj grad, zaključuju naučnici.

Izvor: nationalgeographic.rs