VUKOSAVCI, 20. februar 1942: Napad četnika na štab Majevičkog partizanskog odreda
U zimsko jutro 20. februara 1942. godine četnici su napali Štab Majevičkog narodnooslobodilačkog partizanskog odreda u njegovom sjedištu u selu Vukosavcima na sjeveroistočnim padinama Majevice.
Četničkom napadu na partizanski štab nisu prethodile nikakve ranije borbe ili sukobi partizana i četnika na području Majevice. Partizanski štab u Vukosavcima zalagao se za saradnju partizana i četnika.
Majevički partizanski odred je bio formiran u ljeto 1941. godine, a u septembru u Štab Odreda su upućeni Ivan Marković Irac i Fadil Jahić Španac, španski borac, koji su od strane Glavnog štaba NOP-a Bosne i Hercegovine imenovani za komandanta i političkog komesara Odreda. Na Majevici je u početnom periodu otpora bio sklopljen sporazum o zajedničkoj borbi protiv okupatora sa djelom raspadnute vojske Kraljevine, tada stacionarianom u tom kraju. Ta ‘vojska’ bila je okupljena u nekoliko četničkih grupa. Prva oko Radivoja Kerovića, četničkog vojvode, druga oko Stevana Damjanovića Leke, kapetana bivše jugoslovenske vojske i treća oko Đure Bižića, žandarmerijskog narednika iz Ugljevika.
Šireći svoju propagandu četničke vođe počinju da vrbuju borce iz partizanskog Odreda, govoreći im kako tu ima „Turaka“ i „Šokaca“ koji će jednog dana sve Srbe predati ustašama; da partizanski komesari zabranjuju da se slave krsne slave i obilježavaju ostali srpski običaji; da su četnici ti koji se bore za srpstvo, dok „Turci“ i „Šokci“ kolju i ubijaju srpski narod i da zbog toga treba uništiti sve što nije srpsko. Četničkim oficirima smetalo je da majevičke seljake – Srbe predvode ljudi koji nisu Srbi, već Hrvat Ivan Marković Irac i Bošnjak Fadil Jahić Španac.
U skladu sa svojom propagandom četnici su svoju jedinicu nazivali „Odred Srba osvetnika“.
Sredinom januara 1942. godine kapetan Damjanović je uhapsio grupu partizana, koja je iz Birača prešla na Majevicu. Među uhapšenim partizansima bili su Veso Gavrić, student iz Bijeljine i Ibro Kunosić, privatni poduzetnik iz Tuzle, obojica članovi KP Jugoslavije. Štab Majevičkog partizanskog odreda tražio je od Damjanovića da ih pusti, ali je on to odbijao, želeći izazvati sukob sa partizanima kojeg oni nisu željeli, jer su čekali da se povežu sa Odredom iz Šekovića i ojačaju pozicije.
Koristeći tu okolnost, a znajući položaje obezbjeđenja Štaba Majevičkog odreda, Radivoje Kerović i Leka Damjanović su sa svojim četnicima opkolili selo Vukosavce i napali Štab odreda, koji se nalazio u jednoj seoskoj kući. Grupa četnika na licu mjesta ubila je doktora Mustafu Mujbegovića, Peru Ćuskića i Kostu Popova. Čuvši pucnjavu, iz susjedne sobe istrčali su Ivan Marković Irac i Fadil Jahić Španac i uspjeli likvidirati četnike koji su ušli u kuću. Uvidjevši da su opkoljeni, pokušali su bijeg iskočivši kroz jedan od prozora u namjeri da se povuku prema obližnjem potoku. Međutim, tu ih je dočekala četnička zasjeda i obojicu ubila.
U momentu četničkog napada na partizanski štab zateklo se četrnaest partizana. Od toga broja, u Štabu i oko Štaba poginulo je osam, a trojica su zarobljena i strijeljana u Tobutu dan kasnije. Preživjeli su: Jusuf Jakupović, njegova supruga Mevla i zamjenik komandanta Odreda Ratko Perić.
Poginuli su:
- Ivan Marković Irac, komandant odreda, narodni heroj
- Fadil Jahić Španac, politički komesar odreda, narodni heroj
- Pero Ćuskić, član Štaba odreda, narodni heroj
- Albin Herljević, član Štaba odreda, narodni heroj
- Slavko Mićić, član Štaba odreda, narodni heroj
- dr Mustafa Mujbegović, rukovodilac saniteta odreda
- dr Rosa Hadživuković, sanitet odreda
- Kosta Popov, profesor, član Štaba odreda
- Sejfo Karamehmedović, član Štaba odreda
- Isidor Šatner Ćisko, student iz Tuzle
- Anton Macan, član Štaba odreda
Istog dana, 20. februara 1942. godine, druga četnička grupa je napala četu Majevičkog partizanskog odreda na planini Majevica. Tom prilikom je ubijen Šaban Zahirović i još šest boraca, a teško ranjen politički komesar čete Strahinja Mitrović Strajko, narodni heroj, koji je ubrzo preminuo od zadobijenih rana.
Nakon ovog događaja Majevički partizanski odred je rasformiran a dio boraca se prebacio u Birač gdje je formiran Drugi istočnobosanski udarni bataljon i Prateća četa Glavnog štaba NOP odreda Bosne i Hercegovine.
Izvor: historija.info
