10 civilizacija koje su misteriozno nestale (FOTO)

Tokom istorije većina civilizacija se suočavala sa laganim odumiranjem dok su neke su zbrisane prirodnom katastrofom ili invazijom. Ali postoje i one civilizacije čiji je nestanak i do danas zbunjujući za naučnike.

10. Olmec

Jedno od prvih društava, koje se naselilo između Meksika i Sjeverne Amerike je bilo Olmec. Prvi ostaci Olmeca se nalaze u gradu San Lorenzo i potiču još iz 1.400 godine p.n.e. i predstavljaju najvažnije naseljeno mjesto. Pored njega to su Tenochtitlan i Puerto Nueva. Olmeci su bili najbolji u izgradnji sudova, kuća od blata, velikih konusnih piramida i kamenih spomenika, uključujući i kolosalne glave po kojima su poznati. Civilizacija Olmec se uglavnom oslanjala na trgovinu, kako između različitih regija Olmeca, tako i sa drugim Mezoameričkim društvima. Kao jedna od najnaprednijih civilizacija u to doba, ona se smatra osnovom za mnoge mezoameričke kulture.

Kako su zapravo nestali?

Negdje oko 400 godina p.n.e. istočni dio zemlje na kojoj su se naselili Olmeci bio je iseljen, vjerovatno zbog ekoloških promjena. Moguće je takođe da su se preselili zbog vulkanske aktivnosti na tom prostoru. Druga popularna teorija je da su bili napadnuti, ali se ne zna koji bi to napadači mogli biti.

9. Nabeteanci

Nabateanci potiču iz semitske kulture i naselili su predjele Jordana, Kanana i Arabije oko šestog vijeka p.n.e. Poznati su kao graditelji grada Petra, koji je bio i njihova prijestonica. Petra je impresivan grad koji je isklesan paralelno sa Khazneh. Blago Nabeteanaca je stvoreno zahvaljujući tome što su bili jedna od velikih usputnih stanica u složenoj trgovinskoj mreži kroz koju su trgovali slonovačom, svilom, začinima, dragocjenim metalima, draguljima, tamjanom, šećerom, parfemima i lijekovima. Zahvaljujući trgovačkom putu, na nabateansku kulturu uticali su Helenski Grci, Rimljani, Arabljani i Asirci. Za razliku od drugih društava u to doba, kod Nabeteanaca nije bilo robova i svaki član društva je doprinosio u ispunjenju društvenih obaveza.

Kako su zapravo nestali?

Tokom četvrtog vijeka nove ere Nabateanci su napustili Petru i niko ne zna iz kog razloga. Arheološki ostaci pokazuju da je njihov odlazak bio organizovan i nepožurivan, što nas vodi do zaključka da nisu bili protjerani iz Petre od strane druge civilizacije. Najčešće objašnjenje je da su se trgovački putevi na koje su se oslanjali pomjerili sjeverno, tako da se njihova civilizacija nije mogla održati.

8. Aksumitska imperija

Aksumitska imperija je nastala u prvom vijeku nove ere na mjestu današnje Etiopije i vjerovatno je bila dom  Kraljice od Shebe. Aksum je bio glavni trgovinski centar. Izvozili su slonovaču, poljoprivredne proizvode i zlato. Njima su trgovali preko Crvenog  mora, prema Rimskom carstvu i istočno, prema Indiji. Zahvaljujući tome, Aksum je bio veoma bogato društvo i prva afrička kultura koja je imala kovani novac, što je u antičko doba bio znak velike moći. Najpoznatiji spomenici su stele, veliki rezbareni obelisci koji su predstavljali nadgrobne spomenike kraljeva i plemstva. Prvi Aksumci su vjerovali u nekoliko bogova, a najvažniji bog zvao se Astar. U 324. godini nove ere, kralj Ezana II je bio preobraćen u hrišćanstvo. Od tada su Aksumci bili revnosni hrišćani. Čak se navodno tamo nalazi Kovčeg Zavjeta u kome su smještene pločice na kojima se nalazi deset Božijih zapovijesti.

Kako su nestali?

Prema lokalnoj legendi, jevrejska kraljica Jodit je porazila Aksumitsku imperiju i spalila njihove crkve i knjige. Međutim, neki vjeruju da je kraljica južnih pagana, Bani al-Hamvivah, dovela do nazadovanja ove civilizacije. Druge teorije govore da su uzrok klimatske promjene, nedostatak trgovinskih veza itd.

7. Mikenska civilizacija

Mikenska Grčka je proizišla iz Minojske civilizacije i ujedinila se oko 1.600 godine p.n.e. na jugu Grčke. Pošto je bila rasprostranjena na dva ostrva i južno poluostrvo, napadala je mnoge velike gradove, kao što su Tirins, Pilos, Atina, Teba, Orhomenos, Iolokos i Knosos. Mnogi grčki mitovi potiču od Mikena, uključujući i legendu o kralju Agamemnonu, koji je poveo grčku vojsku u rat protiv Trojanaca. Mikenci su bili dominantna pomorska sila i koristili su svoje pomorsko junaštvo za trgovinu sa drugim civilizacijama, kao i za vojne poduhvate. Zbog nedostatka prirodnih resursa, Mikenci su uvozili mnogo i sva ta dobra su prerađivali kako bi ih poslije prodavali. Stoga, oni su postali najbolje zanatlije na Egejskom moru, a  poznati su bili po oružju i nakitu.

Kako su nestali?

Niko ne zna pouzdano, ali jedna teorija kaže da su nemiri između seljačke i vladajuće klase doveli do nestanka ove civilizacije. Drugi tvrde da je došlo da poremećaja na trgovinskim putevima ili do prirodnih faktora, kao što je zemljotres. Međutim, najpopularnija teorija je da ih je napala civilizacija sa sjevera, kao što su Dorani, koji su se naselili na to područje nakon sloma Mikenske Grčke, ili narodi sa mora koji su u to doba migrirali sa Balkana na Srednji Istok.

6. Kmersko carstvo

Kmersko carstvo je proizišlo iz kraljevstva Čenla, a danas je na tom mestu Kambodža. Nastala je oko devetog vijeka nove ere i postavši jedno od najmoćnijih carstava u jugoistočnoj Aziji. Carstvo je poznato većini ljudi po tome što je izgradilo Angkor, prijestonicu Kmerskog carstva. Kmerska kultura je bila veoma bogata i moćna, a sadržavala je nekoliko sistema vjerovanja, uključujući hinduizam, budizam i mahajana budizam, sve zvanične religije carstva. Takođe su bili veoma snažna vojna sila, vodili su brojne ratove.

Gdje je nestala?

Na pad ovog carstva može se reći da je uticalo nekoliko kombinovanih faktora. Prvo, carstvom je upravljao devarajo ili ‘božiji izaslanik’, ali sa uvođenjem theravada budizma, koji teži prosvetiteljstvu, vlada je pred sobom imala izazov. Ova religija je dovela do gubitka želje da se radi za devaraja, što je uticalo na smanjene količine hrane koja se proizvodi. Za vrijeme vladavine Jayavaramana VII, izgrađena je mreža puteva koja je trebalo da olakša transport dobara i trupa kroz carstvo. Međutim, neki naučnici vjeruju da su ti putevi zapravo imali kontra efekat i zapravo su olakšali napadačima napad na Angkor.

5. Tripoljska kultura

U Rumuniji su poznati kao Kukuteni, u Ukrajni kao Tripilansi, dok su u Rusiji bili poznati kao Tripolji. Ova kultura cvjetala je između 5.500 godine p.n.e. i 2.750 godine p.n.e. Na vrhuncu moći, društvo Tripoljske kulture je izgradilo najveće neolitsko naselje u Evropi u kome je bilo čak 15.000 ljudi. Jedna od najvećih misterija ove kulture je da su nakon 60 ili 80 godina spaljivali cijelo naselje i ponovo ga gradili.

Tripoljska kultura je imala kulturu matrijarhata, pa su žene bile glave gazdinstava i bavile se zemljoradnjom, pravile posuđe, odjeću. Muškarci su bili lovci, pravili su oruđe i vodili brigu o domaćim životinjama. Njihova religija se zasnivala na Velikoj Majci Boginji, koja je bila simbol majčinstva i plodnosti. Takođe su poštovali bika, koji je bio simbol snage, plodnosti i neba, i zmiju koja je bila simbol vječnosti.

Gdje je nestala?

Jedna od vodećih teorija je hipoteza Kurgan koja kaže da je ova kultura nestala zato što su je pokoriili ratoborni Kurganci. Međutim, danas neka arheološka istraživanja tvrde da su dramatične klimatske promjene dovele do najvećih suša u istoriji Evrope.

4. Civilizacija Clovis

Ova kultura je nastala negdje 10.000 godina p.n.e. Nalazila se u centralnoj i južnoj ravnici Sjeverne Amerike. Arheolozi su prepoznali ovaj lokalitet po tome što su pronađeni usitnjeni kremeni bodeži, koji su nazvani Clovis bodeži. Oni su koristili te bodeže i stavljali ih na krajeve koplja kako bi lovili velike mamute i bizone, kao  i jelene i zečeve. Clovljani su prvi ljudski naseljenici Novog Svijeta. Smatraju se precima sjevernih i južnih američkih domorodaca. Mnogi naučnici vjeruju da su oni prešli Beringov moreuz za vrijeme ledenog doba i uputili se južno ka toplijoj klimi.

Kako je zapravo nestala?

Postoji nekoliko teorija koje govore o nestanku ove kulture. Prva tvrdi da je smanjenje velike faune, kao i mala mobilnost u njihovoj kulturi, dovela do grananja i formiranja novih kulturnih grupa, kao Folsoma. Druga teorija tvrdi da su mamuti i druge životinje izumrle zbog pretjeranog lova, te su Clovljani ostali bez hrane. Treća tvrdi da je kometa pala na zemlju u okolini Velikog jezera i značajno uticala na opstanak ove kulture.

3. Minojska civilizacija

Ova civilizacija je nazvana po legendarnom kralju Minosu. Nastanila se na današnjem Kritu između 3.000 i 1.000 godina p.n.e. U grčkoj mitologiji Minojska civilzacija je bila poznata po tome što je na njoj živeo Kritski bik i istovremeno sin, koji se zvao Minotaur, koji je bio polu-čovjek, polu-bik. Živio je u lavirintu i ubijao je svakoga ko bi ušao u njega.

Minojska civilizacija je prva poznata evropska civilizacija. Danas su za njom ostale palate i predmeti. Prvi Minojci su se služili pismom. To je bilo linearno pismo A, koje je vremenom bilo zamijenjeno linearnim pismom B, ali su oba zasnovana na piktografima. Ne postoje ostaci koji bi posvjedočili o vojnoj moći. Njihova moć bila je ekonomska. Iako je Minojska civilizacija propala, njihovu kulturu su nasledili Mikenci, a od njih Helenski Grci.

Kako je nestala?

Mnogi naučnici vjeruju da su Minojci bili zbrisani vulkanskom erupcijom sa ostrva Tera, današnji Santorini. Međutim, takođe se vjeruje da su ovu kulturu pokorili Mikenci.

2. Drevni Pueblo narodi

Ovaj narod se smatra za pretke Indijanaca koji su se nastanili u regiji Četiri Ugla na prostoru SAD-a (ovu regiju čini Novi Mexico, Arizona, Colorado i Utah) oko 1200 godine p.n.e. Prvi Puebljani su bili lovci i sakupljači koji su živjeli u malim plitkim jamama. Kasnije su počeli da se bave hortikulturom i počeli su da gaje kukuruz, grah i tikvu. Na arheološkim lokalitetima su pronađeni grnčarija, korpe, trščane sandale, haljine od zečijeg krzna, brusilice za stijene i lukovi i strijele.

Kuda su nestali?

Oko 1.300 godine nove ere drevni Puebljani su napustili svoje domove. Mnogi naučnici vjeruju da je nakon ogromnog rasta populacije, loših poljoprivrednih metoda i regionalnih suša nemoguće bilo proizvoditi dovoljno hrane. Zbog nedostatka hrane, ovaj narod se preselio duž rijeke Rio Grande, te stoga mnogi današnji Pueblo Indijanci vjeruju da su oni njihovi potomci.

1. Civilizacija Doline Inda

Ova civilizacija, poznata i kao Harapan civilizacija, cvjetala je negdje između 3.300 i 1.300 godine p.n.e. na prostoru današnjeg Pakistana i zapadne Indije. Međutim, ovaj prostor je bio naseljen još 7.000 godine p.n.e. Uprkos tome što je bila jedna od najvećih antičkih civilizacija, o njoj se ne zna mnogo, uglavnom zbog toga što njihov jezik nije bio dešifrovan. Poznato je da su podigli preko stotine gradova i sela, uključujući i gradove kao što su Harappa i Mohen jo-Daroo.

U Harappanu postoje dokazi da je u njemu postojala jedinstvena vlada i da nisu postojale socijalne klase. Takođe ne postoje dokazi o njihovim vojnim poduhvatima, pa izgleda da su živjeli u miru. Bili su veoma vješti astronomi i veoma upućeni u poljoprivredu, te su gajili pšenicu, ječam, grašak, dinje, susam i pamuk (bili su prva civilizacija koja je proizvodila odjeću od pamuka).

Kako su nestali?

Postoji nekoliko teorija koje odgovaraju na ovo pitanje. Neki vjeruju da su promjene njihovog okruženja dovele do pada ove civilizacije, poput smanjenja veličine rijeke Gćar-Hakar. Drugi pak vjeruju da su ih oko 1.500 godine p.n.e. napali Ariani.

Izvor: arheo-amateri.rs