Muzej vazduhoplovstva Beograd: Svjedok nekadašnje vojne moći i Titove politike (FOTO)

Zvanično otvoren 1989. godine.

U zdanju oblika ogromne pečurke ili okrugle staklene krofne, u Surčinu, kod beogradskog aerodroma “Nikola Tesla”, nalazi se izložba najboljih lovaca koji su za vrijeme Drugog svjetskog rata letjeli evropskim nebom i eksponata koji govore o razvoju domaćeg i svjetskog vazduhoplovstva tokom dvadesetog vijeka.

Izgradnja zgrade muzeja osnovanog još 1957. godine, po projektu sarajevskog arhitekte Ivana Štrausa, počela je sredinom sedamdesetih i zvanično je otvoren 1989. godine. Na prostoru višem od 10 hiljada i 700 metara kvadratnih, su originalne letjelice (avioni, helikopteri, jedrilice, bezpilotne letjelice …), motori aviona, naoružanje aviona, rakete, makete, dijelovi oborenih aviona, ali i brojni eksponati i dokumentacija.

U ovom muzeju je moguće vidjeti avione poput Meserschmitta, Hawker Hurricena, Supermarine Spitfire, Jak 3, Iljušin 2, Polikarpov 2, Thunderbolt, MIG-21 …

Kao posebni eksponati izdvajaju se prvi avion na Balkanu “Sarić 1”, napravljen 1909. godine u Subotici, a poletio je 1910. i po mnogo čemu bio je jedan od najmodernijih u svoje vrijeme. Izdvaja i jedan od dva u svijetu Messerschmitta varijante 109 G2 i jedinog JAK-a 3, najboljeg lovca istočnog fronta.

Najveće interesovanje posjetilaca je za nevidljivi F-117 oboren u Srbiji za vrijeme NATO bombardovanja, čiji su dijelovi (krilo, kaciga pilota, staklo kabine i ostalo) izloženi u centralnom dijelu postavke.

Prvi avion napravljen u Srbiji i Jugoslaviji je poletio tri godine nakon onog u Evropi. Beograd je nekad imao četiri fabrike aviona i u svoje vrijeme proizvodio moderne lovce Ikar 3, Hurricen, Howker Fury, kao što su to danas F-16 ili Suhoj 27.

Kada se na jednoj strani postave imena aviona, helikoptera, tehnoloških dostignuća u vazduhoplovstvu i hronoligija međunarodne politike lako je zaključiti da su se politički odnosi Jugoslavije sa SSSR-om, Evropom i SAD-om najbolje oslikavali na razvoj vazduhoplovstva.

Do 1963. godine u našem vazduhoplovstvu, praktično su američki avioni. U vrijeme željezne zavjese, kubanske krize, svijeta na ivici rata, sukoba istoka i zapada u Jugoslaviji tada možete da vidite sve što leti u svijetu. Pola eskadrile je bilo na ruskim migovima, a pola na američkim sejbrovima.

Među izloženim avionima koji možda na najupečatljiviji način svjedoče o politici u Jugoslaviju je i predsjednički avion “Iljušin 14” koji je Hruščov poklonio Titu 1957. godine kao akt dobre volje.